تعیین عوامل موثر بر مالکیت مسکن در مناطق شهری ایران

مسکن بزرگترین سرمایه و دارائی طول عمر بسیاری از خانوارها است و مالکیت آن منجر به افزایش کمیت واحدهای مسکونی، تسریع رشد اقتصادی، ایجاد امنیت و هویت خانوادگی،‌ افزایش خوشبختی و رفاه خانوادگی، انباشت ثروت و تحرک عمودی خانوارها، بهبود مشارکت خانوارها در فعالیت های اجتماعی و سیاسی و مانند آن می شود. عوامل متعددی در انتخاب خانوارها برای خرید و یا اجاره واحد مسکونی موثر هستند. شناسائی این عوامل و میزان تاثیرگذاری آنها می تواند به سیاستگزاری ها و برنامه ریزی های مسکن و امور رفاهی و اقتصادی جامعه کمک نماید. محدودیت های تابع هدانیک و قیمت در برآورد تقاضا برای مسکن و دو ارزشه بودن متغیر وابسته در مطالعات انواع تصرف مسکن سبب شده تا استفاده از مدل لاجیت در تحلیل بازار مسکن بویژه در تعیین عوامل موثر بر نوع تصرف مسکن طی دو دهه گذشته رایج شود. در این مطالعه که با استفاده از این مدل و بر رویداده های نمونه ای مربوط به بودجه خانوارهای شهری ایران در سال 1379 انجام شده، اثر عوامل مختلف اجتماعی و اقتصادی خانوارها و متغیرهای بازار بر نوع تصرف مسکن توسط خانوارها مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصله از مطالعه نشان می دهند که در مناطق شهری ایران درآمد جاری، درآمد دائمی،‌ سن و داشتن درآمد بدون کار سرپرست خانوار و نیز بار تکفل، تعداد افراد و برخورداری خانوار از اتومبیل، احتمال مالکیت را افزایش داده و متغیرهائی مانند درآمد موقتی، مرد بودن و اشتغال به تحصیل سرپرست، تعداد افراد عضو تعاونی مسکن، بی همسری سرپرست در اثر فوت و یا طلاق هسمر احتمال اجاره نشینی را افزایش می دهند.