بررسی زمین‌ شناسی و ژئوشیمی رگه‌ های منگنزدار بشگز شمال ‌شرق بیرجند، خراسان‌ جنوبی

رگه های منگنزدار بشگز در 45 کیلومتری شمال شرق بیرجند، خراسان جنوبی و در شرق ایران قرار گرفته اند. این رگه ها به ضخامت 1/0 متر تا 5/1 متر و طول 47 متر به صورت نا هم شیب در حجم وسیعی از سنگ های آتشفشانیآذراواری منسوب به پالئوژن (ائوسنالیگوسن) قرار دارند. سنگ میزبان رگه های منگنز، توف های با ترکیب ریوداسیتی داسیتی است، کانی های منگنز در منطقه ی برشی و لاپیلی توف با قطعات آندزیتی نیز دیده می شوند. عیار منگنز در رگه رگچه ها به %45می رسد. کانه های اصلی پیرولوسیت، کریپتوملان و پسیلوملان است، کانی های کانسنگی بافت های کلوفورم و پرکننده فضای خالی را نشان می دهند. مهم ترین باطله سیلیس های بی شکل هستند، مقدار سیلیس بین %41/2 در رگه منگنز تا %98/20 در منطقه ی سیلیسی می رسد. براساس یافته های کانی شناسی و ژئوشیمیایی، چگونگی تشکیل کانی های منگنز بدین صورت است که نخست اکسی هیدروکسیدهای منگنز بی شکل بوجود می آیند و به مرور پسیلوملان پسین پیرولوسیت تشکیل می شوند. با توجه به میانگین نسبت mn/fe در رگه های منگنز دار بشگز که 31/26 است و افزایشzn, u, sr, ba همراه با افزایش mn در رگه ها، بیانگر تشکیل منگنز به صورت گرماب و رورانده بوده است