کانی‌شناسی و شناخت پروتولیت گنایس های شمال دریاچه ی سد زاینده رود، شمال شهرکرد (پهنه ی سنندج – سیرجان)

گنایس‌های حاشیه ی شمالی دریاچه ی سد زاینده رود از نظر ساختار زمین شناسی در پهنه ی زمین ساختی سنندج – سیرجان قرار گرفته است. این گنایس‌ها همراه با توده‌های متابازیت و مرمرهای فنژیت‌دار بخشی از واحدهای فشار بالای همتافت دگرگونی شمال شهرکرد را تشکیل می‌دهند. از نظر کانی‌شناسی این سنگ‌ها دارای کوارتز، گارنت، فنژیت، بیوتیت، فلدسپار قلیایی، آلبیت، تورمالین و روتیل به همراه دانه های زیرکن هستند. به منظور شناخت خاستگاه آذرین (ارتو) یا خاستگاه رسوبی (پارا) این گنایس‌ها، از شواهدی نظیر روابط صحرایی (تناوب واحدهای سنگی وابسته به گنیس‌های مورد بررسی)، کانی‌شناسی و از شواهد ژئوشیمیایی نظیر نمودار p2o5/tio2 در مقابل mgo/cao، مقادیر نیگلی c در برابر al-alk، ti و al-alk، فراوانی cr و ni استفاده شدند که تمامی شواهد دال بر وجود پروتولیت رسوبی (پارا) برای گنیس‌های مورد بررسی است. مجموعه ی کانی‌شناسی یک پروتولیت رسوبی (پاراگنایس) را نشان می‌دهد. ترکیب شیمیایی سنگ خاستگاه، حاصل از منابع آذرین فلسیک پوسته ای تکامل یافته است که در نمودار cr در مقابل ni نمونه ها تماماً در گستره ی اواخر آرکئن تا بعد از آرکئن قرار گرفته اند. شواهد بدست آمده (بویژه شواهد ژئوشیمیایی) نشان می‌دهند که این سنگ ها برخلاف آنچه قبلاً ارتوگنایس هایی با سن اوایل نئوپروتروزوئیک تصور شده، دارای خاستگاه رسوبی هستند. پروتولیت این سنگ‌ها در موقعیت زمین ساختی حاشیه ی فعال قاره ای یا حوزه ی پشت کمان تشکیل شده است.