کانی زایی و دگرسانی کانسارآهن رشتخوار و سنگ‌های میزبان وابسته به آن

کانسار آهن رشتخوار در جنوب خاوری استان خراسان رضوی و 48 کیلومتری خاوری رشتخوار قرار دارد. از نظر زمین شناسی این کانسار در شمال خاوری بلوک لوت واقع شد و به نوار ولکانو پلوتونیک خواف-بردسکن وابسته است. سنگ‌های آذرین حدواسط به صورت استوک، دایک، گدازه و نهشته‌های آذرآواری سنگ میزبان کانسار هستند. این سنگ‌ها شامل دیوریت‌ پورفیری، مونزوسینیت پورفیری، آندزیت، بازالت و لیتیک توف هستند که دارای بافت‌های دانه ای، پورفیری، میکرولیتیک پورفیری و هیالومیکرولیتیک هستند و از کانی‌های پلاژیوکلاز، فلدسپات‌های پتاسیم، آمفیبول و پیروکسن تشکیل شده‌اند. واحدهای رسوبی بیشتر از کنگلومرا، شیل و ماسه سنگ تشکیل شده اند. کانی‌زایی آهن در این کانسار غالباً به صورت رگه‌هایی با ضخامت چند سانتیمتر تا 2 متر و تا طول 20 متر، با راستای غالب خاوری-باختری در داخل سنگ های نفوذی دیده می شوند. کانی‌زایی آهن بیشتر به صورت هماتیت (اسپیکولاریت) و مگنتیت بوده و کانی‌زایی مس نخست به صورت کالکوپیریت تشکیل شده و طی فرآیندهای سطحی به کربنات‌های مس (مالاکیت و آزوریت) و هیدروکسیدهای آهن (گوئتیت و لیمونیت) تبدیل شده‌اند. اصلی ترین کانی‌های باطله عبارتند از کلسیت و کوارتز. دگرسانی های پروپیلیتیک، سریستیک-پروپیلیتیک، سیلیسی و آرژیلیک پیشرفته مهم ترین دگرسانی هایی هستند که طی آن برخی از کانی‌ها همچون پلاژیوکلازها، فلدسپات‌های پتاسیم و آمفیبول‌ها به سریسیت، کلریت و کانی‌های رسی دگرسان شده‌اند.