بررسی های کانی‌شناختی توده‌های نفوذی و منطقه‌های دگرسان آن با داده‌های ژیوشیمیایی در کانسار مس گزو، جنوب‌غرب دیهوک

کانسار مس گزو در مرز دو بلوک طبس و لوت و در 65 کیلومتری جنوب شرقی شهرستان طبس و 15 کیلومتری جنوب‌غربی دیهوک قرار دارد. سنگ‌شناسی غالب در منطقه را واحدهای دولومیت شتری و شیل و ماسه‌سنگ شمشک تشکیل می‌دهند. توده‌های نفوذی، غالباً با ترکیب حدواسط از گستردگی و تنوع بالایی در منطقه برخوردارند و ترکیب آن ها شامل دیوریت، مونزونیت، کوارتز مونزونیت تا گرانیت است. این توده‌ها از نظر کانی‌شناسی دارای کانی‌های کوارتز، پلاژیوکلاز، پتاسیم فلدسپات، هورنبلند و کمی بیوتیت و پیروکسن هستند. کانی‌های فرعی عبارتند از آپاتیت و زیرکن. دگرسانی‌های اصلی موجود در این منطقه عبارتند از: کوارتز- سرسیت- پیریت، سیلیسی- کربنات، پروپیلیتیک و اسکارنی شدن. کانی‌های اصلی ثانویه عبارتند از: سرسیت، کوارتز، کربنات، کلریت، اپیدوت و مجموعه کانی‌های آهک سیلیکاتی مانند گارنت، ولاستونیت، ایدوکراز و .... در مساحتی بالغ بر 70 کیلومتر مربع، منطقه‌های کانی‌ساز و دگرسان حداقل در چهار نقطهga.ii-ga.i -ga.iii و ga.iv قابل مشاهده اند. کانی سازی بیشتر به شکل افشان، داربستی و به میزان کمتر برش گرمابی دیده می شود. کانی‌های اولیه شامل پیریت، کالکوپیریت، اسفالریت، باریت و کانی‌های ثانویه شامل کالکوزیت، کوولیت، کوپریت، مالاکیت، کریزوکلا، آتاکامیت و فیروزه است. با توجه به حضور انواع توده‌های نفوذی حدواسط تا اسیدی، نوع و گسترش دگرسانی، نوع و شکل کانی‌سازی و نیز داده‌های ژیوشیمی، این کانسار به عنوان نخستین کانه‌زایی مس پورفیری و اسکارن وابسته به آن در بلوک طبس شناخته می‌شود.