ریخت شناسی تورمالین در گرانیت های مشهد (g2) با استفاده از آنالیز فراکتال و تیوری اجتماع با انتشار محدود (DLA)

بر اساس مشاهدات صحرایی، تورمالین های واقع در لوکوگرانیت های مشهد به دو دسته ی نودولی (گره ای) و خوشه ای (دندریتی) تقسیم می شوند. هندسه فراکتال ابزاری برای اندازه گیری اشکال نامنظم است. بر اساس روش مربع شمار که یکی از ابزارهای هندسه فراکتال است بین بعد فراکتال و بی نظمی اشکال، ارتباط مستقیمی وجود دارد به طوری که اجسام با بی نظمی بیشتر دارای بعد فراکتال بزرگتری هستند. تورمالین های گرهکی (متمایل به دراویت) و دندریتی (شورلیت) حاصل فعالیت های مراحل تاخیری ماگمایی اند. تفاوت در نرخ یا سرعت رشد، کشش سطحی، گرمای نهان تبلور که در نهایت باعث بی نظمی می شوند، از فاکتورهای اصلی تشکیل شکل های متنوع تورمالین در منطقه ی مورد بررسی هستند. سردشدگی سریع بلورهای تورمالین در مراحل انتهایی تبلور ماگما، باعث ایجاد یک سطح ناهمگن با کشش سطحی متفاوت می شود. نقاط با کشش سطحی پایین، بلورهای ریزتر را بیشتر متبلور می کنند و همین رخداد منجر به بالا رفتن گرمای نهان تبلور و در نهایت بی نظمی و ویژگی های فراکتالی بیشتر مانند شکل های دندریتی می شود. در مورد شکل های گرهکی انباشت مواد فرار و بخارهای در درون حفره ها باعث اختلاف فشار در بیرون و درون حفره خواهد شد. فشار بیشتر بیرون حفره نسبت به درون آن باعث حرکت مواد مغذی از حاشیه به درون و مرکز حفره خواهد شد. تبلور در مرکز موجب بالا رفتن گرمای نهان تبلور در مرکز، اختلاف گرادیان دمایی و در نهایت جریان همرفتی و تبلور گرهک های تورمالین با بی نظمی بیشتر درون حفره می شود.