ژیوشیمی و پتروزنز سنگ های آتش فشانی کوه چهلتن؛ جنوب غرب بردسیر )استان کرمان)

کوه چهلتن، در 16 کیلومتری جنوب غرب شهرستان بردسیر (استان کرمان) واقع شده و بخشی از مجموعه آتش فشانی هزار (کمربند ارومیه - دختر) با سن ایوسن است. سنگ های منطقه ی مورد بررسی شامل تناوبی از گدازه، سنگ های پیروکلاستیک و اپی کلاستیک و توده های نفوذی متعدد هستند. گدازه ها بیشتر از جنس بازالتیک آندزیت و بازالت بوده و در آنها بلورهای درشت پلاژیوکلاز و کمی بلور پیروکسن در یک زمینه ی ریزدانه تا شیشه ای دیده می شود. بر اساس بررسی های ژیوشیمیایی، گدازه های منطقه به سری ماگمای آهکی- قلیایی و پتاسیم آهکی- قلیایی بالا وابسته اند و در نمودارهای هارکر، روندی ترکیبی پیوسته را نشان می دهند که می تواند حاصل تبلور جدایشی کانی هایی نظیر الیوین باشد. در نمودارهای عنکبوتی گدازه های منطقه، بیهنجاری های منفی nb، ti، ta، hfse و hree و مثبت ba، rb، th، lree و sr به خوبی دیده می شوند. این حالت، مشابه ویژگی های ماگماهای وابسته به مناطق فرورانش بوده و پدیده ی آلایش پوسته ای را در سنگ ها نشان می دهد. بر اساس بررسی های سنگ زایی، گدازه های منطقه به حاشیه فعال قاره ای وابسته اند و همه ی آنها خاستگاه مشترکی دارند. این بررسی های نشان داد که ماگماهای مادر سنگ های منطقه، احتمالاً در اثر ذوب بخشی یک گوشته ی دگرنهاد، در محیط فرورانشی ایجاد شده اند.