سنگ شناسی و جایگاه زمین‌ساختی سنگ های آذرین ترشیری در منطقه ی دوکوهه (جنوب غرب بیرجند)

سنگ های آذرین ترشیری در جنوب‌غربی بیرجند درون نهشته‌های فلیشی کرتاسه برونزد دارند. این توده‌ها بر اساس بررسی های سنگ نگاری و نتایج تجزیه ی شیمیایی عبارتند از میکروکوارتزمونزودیوریت، تراکی‌آندزیت، آندزیت و داسیت. بافت غالب آن ها پورفیری با زمینه ریزدانه است. فنوکریست های آن از پلاژیوکلاز، هورنبلند و بیوتیت تشکیل شده اند. پلاژیوکلازها دارای منطقه‌بندی اند. پیروکسن، کوارتز و کانی‌های کدر نیز در زمینه مشاهده می شود. در اغلب نمونه‌ها، هورنبلند دارای حاشیه سوخته است. سرشت ماگمایی این سنگ ها از نوع آهکی-قلیایی به حاشیه فعال قاره‌ای وابسته اند. این سنگ ها از عناصر نادر خاکی سبک و عناصر لیتوفیل بزرگ یون غنی‌شدگی و از عناصر نادر خاکی سنگین تهی‌شدگی نشان می‌دهند. بی‌‌هنجاری منفی نیوبیوم و غنی‌شدگی از عناصر لیتوفیل بزرگ یون دلیلی بر خاستگاه ماگمای به وجود آورنده‌ی این سنگ ها از ذوب‌بخشی با درجه ی پایین یک گوشته‌ی غنی شده در بالای یک زون فرورانش یا ورقه اقیانوسی فرورونده است که طی صعود دستخوش آلایش پوسته‌ای شده‌ است.