گرانیتویید نوع A تویه دروار، جنوب باختر دامغان: نشانه ای از ماگماتیسم حوضه ی کششی پالیوتتیس در پالیوزوییک زیرین البرز

توده ی گرانیتوییدی تویه دروار، واقع در جنوب باختر دامغان، در دامنه ی جنوبی زون البرز خاوری قرار دارد. این توده، علی رغم ظاهر یکنواخت در صحرا، دارای طیف ترکیبی دیوریت، مونزودیوریت، مونزونیت، کوارتزمونزونیت و گرانودیوریت با برتری بخش مونزونیتی- کوارتزمونزونیتی است. برخلاف گزارش های قبلی مبنی بر نفوذ این توده در سازند جیرود و سن دونین بالایی برای آن، یافته های این پژوهش نشان می دهند که توده ی نامبرده در داخل سازندهای بایندر، سلطانیه، باروت، زاگون و لالون وابسته به پرکامبرین پسین- کامبرین، نفوذ کرده است. نبود دگرگونی همبری چشمگیر، حاکی از کمبود شاره ها و طبیعت نسبتاً خشک ماگما، حجم کم توده و صعود دیاپیری آن در حالت نسبتاً جامد و سرد، در اعماق خیلی کم پوسته است. وجود رگه های معدنی از اکسیدها و هیدرواکسیدهای آهن و منگنز، فلوریت، باریت، سرب و روی در سنگ های میزبان، غالب بودن بافت های دانه ای ریزبلور واکنشی هیپرسالووس تا ساب سالووس (پرتیتی، میرمکیتی، گرافیک و گرانوفیری)، طبیعت ماگمای قلیایی، غنی شدگی از عناصر نادر خاکی سبک و ناسازگار (lile)، مقادیر نسبتاً بالای عناصر با شدت میدان بالا (hfse) در مقایسه با دیگر گرانیتوییدها، داشتنcao و mgo پایین، مقدار بالای نسبت feot/mgo (غالب بودن کانی شناسی مافیک غنی از آهن)، بالا بودن نسبت ga/al و قرارگیری در موقعیت گرانیتوییدهای نوع a در نمودارهای تمایز محیط زمین ساختی، حاکی از آن است که این توده از نوع گرانیتوییدهای ناکوهزایی زیرگروهa1 (وابسته به ماگماتیسم کافتی درون ورقه ای) است. شواهد مختلف حاکی از وابستگی نزدیک توده ی گرانیتوییدی تویه دروار به ماگماتیسم محیط کافتی پالیوزوییک زیرین (اردوویسین- سیلورین) در سرزمین یکپارچه گندوانایی ایران در آن زمان، در ارتباط با آغاز تشکیل حوضه ی اقیانوسی پالیوتتیس است که در مناطق مختلفی از ایران، به خصوص البرز و ایران مرکزی و نیز در کشورهای مجاور گزارش شده است.