سنگ شناسی پریدوتیت ها و سنگ های آتشفشانی افیولیت ملانژ سورک (استان یزد)

افیولیت ملانژ سورک در حاشیه ی جنوب غربی ایران مرکزی و در راستای گسل نایین - دهشیر - بافت قرار گرفته است. در دنباله ی سنگ شناسی، پریدوتیت ها پایین ترین واحد سنگی را به خود اختصاص داده اند، پس از آن ها گابروها و در نهایت سنگ های آتشفشانی قرار دارند. اغلب پریدوتیت های این منطقه از نوع هارزبورگیت هستند. لرزولیت که سنگ اولیه ی گوشته است، دارای کانی اصلی الیوین، ارتوپیروکسن، کلینوپیروکسن و کانی های فرعی کروم اسپینل و آمفیبول (پارگاسیت) است. ویژگی های سنگ نگاری و شیمی کانی های این پریدوتیت ها چگونگی سنگ شناسی از لرزولیت به سمت هارزبورگیت و در نهایت دونیت را نشان می دهند. میانگین مقدار sio2 و na2o سنگ های آتشفشانی در این افیولیت ملانژ به ترتیب 70 و 5 درصد وزنی اندازه گیری شده است. بررسی های سنگ شناسی و نیز رده بندی این آتشفشانی ها بر اساس عناصر اصلی، کمیاب و محاسبات نورماتیو نشان می دهند که این سنگ ها داسیت هستند. نمودارهای ree بهنجار شده به کندریت در این آتشفشان ها الگویی مسطح تا روند صعودی نشان می دهند ، lrees نسبت به hrees تهی شدگی دارند و نسبت la/yb آن ها کمتر از 1 است که نشان دهنده ی تولییتی بودن ماگمای مولد آن ها است. همچنین مقدار hf/zr، u و pb این سنگ ها نسبت به گوشته ی اولیه بیشتر و مقدار sr، ti و y آن ها کمتر است. این اختلاف ها به تاثیر شاره های آزاد شده از لیتوسفر اقیانوسی فرورونده بر پریدوتیت های گوشته نسبت داده می شوند. واکنش های گدازه/ سنگ سبب می شوند که پس از ذوب کلینوپیروکسن لرزولیت ها، ذوب نامتجانس ارتوپیروکسن آغاز شود که منجر به تشکیل الیوین های واکنشی و افزایش sio2 گداخته شده است. همه ی این ویژگی ها باعث شده تا افیولیت ملانژ سورک به افیولیت های hot (harzburgite ophiolitic type) بالای زون فرورانش (حوضه ی پشت کمان) نسبت داده شود.