بررسی زمین‌شیمی و خاستگاه ماگمایی در واحدهای سنگی رخداد کانه‌زایی تازه‌کند، شمال شرق زنجان

گستره معدنی تازه کند به عنوان بخشی از کمربند فلززایی طارم- هشتجین در 45 کیلومتری شمال شرق شهرستان زنجان، شمال غرب ایران واقع است. بر پایه بررسی های صحرایی، سنگ نگاری و زمین شیمی، ترکیب سنگ شناسی توده های نفوذی آن از کوارتزمونزونیت، مونزونیت، مونزودیوریت تا گابرودیوریت متغیر است و ترکیب واحدهای آتشفشانی آن در گستره تراکی آندزیت، آندزیت تا آندزیت بازالتی قرار دارد. این سنگ ها با ماهیت پرآلومین تا متاآلومین، وابسته به سری ماگمایی آهکی قلیایی پتاسیم بالا و شوشونیتی هستند و در گستره گرانیتوئیدهای نوع i جای دارند. نمودارهای تفکیک زمین ساختی نشان دهنده شکل گیری این سنگ ها در محیط قوسی آتشفشانی پسابرخوردی در یک حاشیه فعال قاره ای است. در نمودارهای هارکر، sio 2 دارای همبستگی منفی با al2o3، mgo، mno، cao، fe2o3، p2o5، tio2، co، v، sr، ni و cr و همبستگی مثبت با k2o، na2o، zr و rb است. غنی شدگی عناصر سنگ دوست درشت یون (lile، cs، ba، rb، th، u و pb) و عناصر خاکی نادر سبک (lree) و تهی شدگی عناصر با شدت میدان بالا (hfse) (ti، y، zr، nb و dy) و عناصر خاکی نادر سنگین (hree) از دیگر ویژگی های زمین شیمیایی، توده های نفوذی گستره تازه کند است. بر پایه یافته های زمین شیمیایی هر دو مولفه گوشته و پوسته در تشکیل و دگرگونی ماگمایی توده های نفوذی مورد بررسی موثر بوده اند. ماگمای مولد این توده ها در اثر آمیختگی مذاب های بازالتی برآمده از گوشته و مذاب ناشی از ذوب بخشی سنگ های پوسته زیرین در تعادل با پسماند پیروکسن و آمفیبول در ژرفای کمتر از 40 کیلومتر تشکیل شده است.

geochemistry and magmatic origin studies in the rock units of the mineralization occurrence at tazehkand, northeast of zanjan

the tazekand mineral prospect, as a part of tarom-hashtjin metallogenic belt, is located ~45 km northeast of zanjan city, nw iran. based on field, petrographic and geochemistry investigations, the lithological composition of the intrusive rocks in the area varies from monzonite, diorite, granodiorite to gabbro and the volcanic units range of trachy andesite, andesite to basaltic andesite. these rocks with per-aluminous to meta-aluminous nature, are related to high-k calc-alkaline to shoshonitic magmatic series, and belong to i-type granites. based on the diagrams illustrating the tectonic setting, these rocks formed in a post-collision volcanic arc environment on an active continental margin. in the harker diagrams, sio2 has negative correlation with al2o3, mgo, mno, cao, fe2o3, p2o5, tio2, co, v, sr, ni and cr and positive correlation with k2o, na2o, zr and rb. enrichment of lile (cs, ba, rb, th, u and pb) and lree and depletion of elements with high field strength (ti, y, zr, nb and dy) and hree are other geochemical features in the tazekand intrusive rocks. on the basis of geochemical data, both mantle and crust components have been effective in the formation of magma for the studied intrusive rocks. the magma producing of these rocks is formed by the mixing of basaltic melts derived from the mantle and the melt resulting from the partial melting of the lower crust in balance with pyroxene and amphibole residues at a depth of less than 40 km.