بررسی‌های کانی‌شناسی، دگرسانی و میانبارهای سیال در رخداد کانه‌زایی رگه‌ای تازه‌کند، شمال شرق زنجان، شمال غرب ایران

گستره معدنی تازه کند به عنوان بخشی از کمربند فلززایی طارم- هشتجین در 45 کیلومتری شمال شرق شهرستان زنجان، شمال غرب ایران واقع است. سنگ های درونگیر این نشانه شامل توده های نفوذی مرکب با ترکیب سنگ شناسی کوارتز مونزونیت، مونزودیوریت، دیوریت و گابرو به سن الیگومیوسن هستند. پهنه های دگرسانی در این منطقه به طور عمده شامل کلریت- سریسیت، فیلیک، آرژیلیک، پروپیلیتیک، سیلیسی و کربناتی هستند. کانه زایی بیشتر به شکل های پراکنده، رگه- رگچه ای متقاطع و جانشینی در دو مرحله جدای درونزاد و برونزاد رخ داده است. پیریت کانی سولفیدی عمده درونزاد است که با کانی های مگنتیت، هماتیت، هماتیت ورقه ای (اسپکیولاریت)، کالکوپیریت و گالن همراهی می شود. مهم ترین کانی های برونزاد در این منطقه هماتیت، گوتیت، لیمونیت، بورنیت، کالکوسیت، کوولیت، مالاکیت و آزوریت هستند که مجموعه کانی های درونزاد را همراهی می کنند. با بررسی سازای میانبارهای سیال موجود در رگه- رگچه های کوارتز- سولفیدی همراه با دگرسانی های فیلیک، سیلیسی و آرژیلیک، چهار نوع میانبار سیال تک فاز مایع (l)، تک فاز بخار (v)، دو فازی غنی از مایع (l+v) و دو فازی غنی از بخار (v+l) شناسایی شد. دماهای همگن شدگی میانبارهای سیال مورد بررسی در گستره 140 تا 300 درجه سانتی گراد تغییر می کنند و دماهای ذوب آخرین بلور یخ در میانبارهای سیال دو فازی نشان دهنده شوری 0.18 تا 8.81 درصد وزنی معادل نمک طعام هستند. بر اساس نتایج ریزدماسنجی میانبارهای سیال، جوشش و رقیق شدگی با آب های زیرزمینی با خاستگاه جوی سازوکار اصلی در گسترش و تکامل این نشانه معدنی محسوب می شوند. براساس ویژگی ها و الگوی منطقه بندی دگرسانی، کانه زایی و میانبارهای سیال، گستره معدنی تازه کند دارای بیشترین شباهت با ذخایر رگه ای مس وابسته به ذخایر مس پورفیری است.

mineralogical, alteration and fluid inclusion studies of the mineralization occurrence at tazehkand, northeast of zanjan, nw iran

the tazekand mineral prospect, as part of tarom-hashtjin metallogenic belt, is located ~45 km northeast of zanjan province, nw iran. the host rocks of mineral index consist of intrusive rocks with lithologic compositions of quartz monzonite, monzodiorite, diorite to gabbro with the oligocene and oligo-miocene in age. the alteration zones in this area are mainly of chlorite-sericite, phyllic, argillic, propylitic, silicic and carbonate types. mineralization occurred principally as disseminations, cross-cutting veins-veinlets and replacement in two separate hypogene and supergene stages. pyrite is the main hypogene sulfide mineral accompanied by magnetite, micaceous hematite (specularite), chalcopyrite and galena. the main supergene minerals in this area include hematite, goethite, limonite, bornite, chalcocite, covellite, azurite and malachite that accompany the hypogene mineral assemblage. investigation of the phase contents of fluid inclusions within the quartz-sulfide veins-veinlets show the phyllic, silicic and argillic alteration zones. four types of fluid inclusions have been recognized: (1) mono-phase liquid (l), (2) mono-phase vapor (v), (3) liquid-rich two-phase (l+v) and (4) vapor-rich two-phase (v+l). homogenization temperatures of the studied fluid inclusions vary from 140 to 300 °c and the last ice-melting temperatures of aqueous two-phase inclusions showed that the salinities range from 0.18 to 8.81 wt% nacl equivalent. based on the microthermometric results of fluid inclusions, it can be conceived that episodic boiling and dilution by subsurface water of meteoric origin were the main mechanisms in development and evolution of the ore-bearing fluids in this prospect. the zonation pattern of the alteration, mineralization and the fluid inclusion data indicate that the tazehkand mineral index is much similar to the metallic veins associated with porphyry copper deposits.