بررسی زمین‌‌شیمی و جایگاه زمین‌ساختی توده نفوذی ارلان (جنوب غرب مرند)، پهنه ایران مرکزی

توده نفوذی ارلان در 35 کیلومتری جنوب غرب مرند و در پهنه ساختاری ایران مرکزی واقع است. این توده گرانیتی به سن کادومین در سازند کهر با سن پرکامبرین نفوذ کرده است. ترکیب سنگ شناسی این توده گرانیت قلیایی تا گرانیت بوده و شامل کوارتز، فلدسپار پتاسیم، پلاژیوکلاز، زیرکن و کانی های کدر است. این سنگ‌ها دارای بافت های دانه‌ای، پرتیتی، گرانوفیری و میرمکیتی هستند. شواهدی چون کاهش اندازه دانه ها، ترک‌خوردگی، شکستگی، باز تبلور کانی‌ها، خمش ماکل و میرمکیت زایی در مناطق خرد شده، ناشی از عملکرد پهنه‌های برشی در منطقه بوده که در مواردی، باعث رخداد درجه هایی از دگرشکلی در سنگ‌های مورد بررسی گردیده است. توده گرانیتی ارلان با توجه به شواهد بافتی از توده های نیمه عمیق بوده و دارای فلدسپار پتاسیم هیپرسولووس تا ترانس سولووس، ماهیت آهکی قلیایی تا آهکی قلیایی پتاسیم بالا و پرآلومین، غنی شدگی از عناصر سنگ دوست بزرگ یون (lile) و عناصر خاکی نادر سبک (lree) و تهی شدگی نسبی از عناصر خاکی نادر سنگین (hree) است. مقایسه الگوی نمودار عنکبوتی عناصر ناسازگار توده گرانیتی ارلان با الگوهای استاندارد گرانیت‌های مربوط به محیط‌های زمین‌ساختی پسابرخوردی و درون صفحه‌ای نشان می دهد که جایگاه زمین‌ساختی این توده با محیط زمین ساختی پس از برخورد و جایگاه زمین پویایی درون صفحه ای سازگار است. توده گرانیتی ارلان از نوع a و مربوط به زیرگروه نوع a2 بوده و در یک محیط زمین ساختی پس از برخورد، از ذوب سنگ کره زیر قاره ای در یک نظام زمین ساختی کششی شکل گرفته است. تشکیل این توده مربوط به فازهای کششی پس از پایان فاز فشارشی پان آفریقاست.     

geochemistry and tectonic setting of aralan granitic intrusion (southwest of marand), central iran zone

the aralan intrusion is located 35 km southwest of marand in northwestern part of the central iran. this intrusion is composed of codomain granitoid rocks that intruded into precambrian kahar formation. the composition of the intrusion varies from alkali feldspar granite to granite and mineralogically includes quartz, alkali feldspar, plagioclase, zircon and opaque minerals. these rocks display granular, perthitic, granophyric and myrmekitic textures. evidences such as decreasing in grain size, cracking, fracturing, twin bending, kinking, recrystallization and myrmekitization indicate the role of shear zone in the study area, which has partly caused some deformation in the study rocks. this intrusion based on textural evidence is a hypabyssal intrusion and probably emplaced at low level crust. the study rocks have hypersolvus to transsolvus alkali feldspar textures, calc-alkaline to high k calc-alkaline affinity, high lile+lree and low hree abundances. by comparing to the standard spider diagram pattern for several tectonic setting, the aralan intrusion is compatible with post-collision and within-plate tectonic setting. the study rocks belong to the a2-type subgroup of a-type granitoids. the aralan intrusion is associated with tensional phase after finishing the compressional phase of pan-african orogeny.