ساخت و مشخصه‌یابی ویژگی‌های فیزیکی و الکتروشیمی لایه‌‌های نازک کامپوزیت‌های نانوساختاری zns/zno و zno/zns/zno

در این پژوهش سعی شده است که ویژگی‌های فیزیکی و ساختاری لایه‌های نازک zno، zns/zno ، zno/zns/zno با جزئیات بررسی شود. لایه‌های نازک zno،zns/zno  و zno/zns/zno بر روی زیرلایه‌های (بستر) شیشه و fto (sno2:f) در دمای 300 تا 550 درجه سانتی‌گراد با روش اسپری پایرولیز تهیه شدند. کلرید روی و تیوره برای zns و استات روی برای zno به عنوان پیش ماده برای تهیه محلول اولیه استفاده شدند. نسبت مولاریته محلول بهینه zn:s ، 2:1 بود. مناسبترین حجم محلول اکسید روی خالص 50 میلی لیتر و بهترین حجم محلول سولفید روی خالص 25 میلی لیتر بوده است. نرخ شارش بهینه برای ایجاد فیلم‌های اکسید روی خالص 1.4 میلی لیتر بر دقیقه و نرخ جریان بهینه برای ایجاد فیلم‌های نازک سولفید روی خالص نیز 1.2 میلی لیتر بر دقیقه بوده است. مناسبترین دما برای ایجاد فیلم‌های نازک نانوساختاری اکسید روی خالص در محیط هوا 500 درجه سانتی‌گراد و مناسبترین دما برای ایجاد فیلم‌های نازک نانوساختاری zns خالص در محیط هوا 450 درجه سانتی گراد می‌باشد. خواص فیزیکی، الکتروشیمیایی و ساختاری لایه‌های نازک zno،zns/zno ، zno/zns/zno تهیه‌شده به روش اسپری پایرولیز با آنالیزهای مختلف مورد بررسی قرار گرفت. خواص zno،  zns/znoو zno/zns/zno با آنالیزهای xrd، fesem، eds، nir، cv، gcd و eis مشخصه‌یابی شده است. نتایج آن‌ها نشان می‌دهد که فیلم‌ها، ساختاری در مقیاس نانو دارند. نتیجه پراش پرتو ایکس، حضور فاز مکعبی و فاز شش گوشی مربوط به zns را با سمت گیری ترجیحی در راستای مکعبی [111] و هگزاگونال [002] نشان می‌دهد. میکروسکوپ الکترونی روبشی، سطح لایه‌های نازک نانوساختاری را همگن و فشرده نشان داده است. ویژگی‌های الکتروشیمیایی لایه‌های نازک نانوساختار با تجزیه و تحلیل ولتامتری چرخه‌ای، تخلیه بارگالوانوستاتیک و طیف‌سنجی امپدانس الکتروشیمیایی تعیین و بررسی شده است. نتیجه بیانگر این است که لایه نازک نانوساختاری zns/zno بالاترین ظرفیت را در مقایسه با سایر لایه‌های نازک آماده شده داراست.

fabrication and characterization of physical and electrochemical properties of zno/zns and zno/zns/zno nanostructured composite thin films

this research investigates and amends the physical properties of pure zno and zno/zns, zno/zns/zno thin films in detail for the first time. thin films of zno, zno/zns, and zno/zns/zno were prepared on glass and sno2: f (fto) substrates at 300-550℃ by spray pyrolysis technique. the initial solution was prepared using zinc chloride (zncl2) and thiourea (sc(nh2)2) for zns and zinc acetate (znc₄h₆o₄) for zno. the optimum solution molarity ratio of zn:s was determined to be 2:1. also, the best volume of pure zno solution and pure zns solution was 50 ml and 25 ml, respectively. in addition, the optimum flow rate for the deposition of pure zno solution and deposition of pure zns was 1.4 ml/min and 1.2 ml/min, respectively. the best temperature for deposition of pure zno solution and pure zns solution in air ambient was 500℃ and 450℃, respectively. the physical, electrochemical, and structural properties of zno, zno/zns, and zno/zns/zno thin films prepared by the spray pyrolysis method were investigated using different analyses. the properties of zno, zno/zns, and zno/zns/zno were characterized by x-ray diffraction (xrd), field emission scanning electron microscopy (fesem), energy dispersive spectroscopy (eds), near-infrared (nir) spectroscopy, cyclic voltammetry (cv), galvanostatic charge-discharge (gcd) and electrochemical impedance spectroscopy (eis). the results show that the films have a nano-scale structure. in this respect, the xrd results showed the presence of cubic phase and hexagonal phase corresponding to zns with a preferred orientation along the zns (111) and (002) cubic and hexagonal direction. fesem demonstrated a homogeneous and compact surface of the prepared thin films. the electrochemical properties of the nanostructured thin films were determined by cv, gcd and eis analyses. the nanostructured zno/zns thin film demonstrates the highest specific capacitance compared to the other prepared thin films.