سنگ‌نگاری، شیمی الیوین، زمین‌شیمی و خاستگاه بازالت‌های منطقه پدران (جنوب شرق بیرجند)

در کرانه جنوب شرقی روستای پدران در40 کیلومتری جنوب شرق بیرجند، توده های بازالتی دربردارنده درشت بلور های الیوین و زمینه ریزدانه شامل پیروکسن، پلاژیوکلاز و کانی کدر رخنمون دارد. بر اساس نتایج تجزیه ریزپردازشی پرتوی ایکس، کانی الیوین دارای ترکیب fo75-87 fa13-26 و از نوع کریزولیت است. نسبت های ni/mg وmn/fe در کانی الیوین بیانگر خاستگاه پریدوتیتی برای مذاب سازنده بازالت هستند. این سنگ ها بر پایه ویژگی های زمین شیمیایی عناصر اصلی، ماهیت قلیایی (نزدیک به نیمه قلیایی) دارند. عناصر با شدت میدان بالا (hfse)، چون nb، p،zr  و ti، بی هنجاری منفی نشان می دهند که بیانگر تشکیل آن ها درمناطق فرورانش است. ماگمای سازنده بازالت های پدران از منطقه تحولی بین فازهای اسپینل و گارنت لرزولیت در عمق حدود70 کیلومتر شکل گرفته است. نمودارهای تعیین محیط زمین ساختی برپایه عناصر نادر نشان می دهند که نمونه ها در قلمرو بازالت های آهکی قلیایی قرار دارند و وابسته به کمان قاره ای هستند.

petrography, olivine chemistry, geochemistry and origin of basalts of the pedaran area (southeast of birjand)

in the southeastern edge of the pedaran village, 40 km southeast of birjand, basalt masses containing olivine phenocrysts and fine-grained groundmass consisting of pyroxene, plagioclase and opaque minerals have outcrop. based on the results of x-ray microprobe analysis, the olivine mineral has composition of fo75-87 fa13-25 and chrysolite. ni/mg and mn/fe ratios in olivine indicated that the formative melt of pedaran basalt lie in the peridotitic source. based on the geochemical characteristics of major elements, these rocks are alkaline (close to sub-alkaline). high field strength elements (hfse) such as nb, p, zr and ti show negative anomalies, which indicated these rocks related to subduction zones. the magma that formed the pedaran basalts, originated from the transition zone between spinel and garnet lherzolite at a depth of about 70 km. discrimination diagrams of the tectonic environment using trace elements showed that the samples are ploted in the calc-alkaline range and belong to the continental arc.