بررسی سیر دگرگونی ماگمای مادر و خاستگاه کرومیت‌های چشمه بید، نیریز، فارس در افیولیت نیریز

کانسار کرومیت چشمه بید در افیولیت نیریز و 200 کیلومتری شمال شرق شیراز واقع است. ‌توالی افیولیتی‌ در این منطقه شامل سنگ های فرامافیک (دونیت، ‌هارزبورژیت ‌و‌ پیروکسنیت) است. در این کانسار، کرومیت ها در پهنه انتقالی گوشته-پوسته قرار دارند و با غلاف دونیتی دربرگرفته شده اند. بر اساس بررسی های شیمی عناصر اصلی، کانی کرومیت از عناصر al و ti تهی و از fe، cr و mg غنی است. محاسبه مقدار tio2، al2o3 و feo/mgo نشان می دهد که ماگمای مادر از نوع بونینیتی و ترکیب آن در تعادل با کرومیتیت های انبانی است. این کرومیتیت ها ناشی از ذوب بخشی به نسبت بالای گوشته و تشکیل مذاب بونینیتی هستند که در نتیجه بالا آمدن و آمیختگی ماگما با هارزبورژیت های گوشته ای در محیط بالای منطقه فرورانش تشکیل شده اند. داده های شیمی کانی کرومیت و سنگ نگاری کرومیتیت کانسار چشمه بیدکه بزرگترین ذخیره کرومیت در افیولیت نیریز است نشانگر روندهای افزایشی و کاهشی کروم در کرومیتیت های موجود در منطقه بوده که با تطبیق بافتی بیانگر تزریق ماگمای جدید در دست کم دو تپ هستند، این موضوع با ضخامت عدسی های کرومیت و دمای تشکیل کرومیت تایید می شود.       

investigation of parent magma evolution and origin of chromites in cheshmeh-bid, in ophiolite of neyriz, fars

cheshmeh-bid chromite deposit is located in nayriz ophiolite, about 200 km northeast of shiraz. the ophiolite sequences in this area include ultramafic rocks (dunite, harzburgite, and pyroxenite). in this deposit, chromites are present in the mantle-crust transition zone and are enclosed by dunite. based on chemical studies of major elements, chromite is depleted from al and ti elements and enriched by fe, cr and mg. the calculated values of tio2, al2o3 and feo/mgo indicates that the parent magma is the boninite magma type with composition equilibrium to the podiform chromites. these chromitites are the result of relatively high melting of the mantle and boninite melt, which are formed as a result of rising and mixing of magma with mantle harzburgites in the upper environment of the subduction zone. variations in the chromite mineral composition along with the textural changes in host ores indicate the injection of at least two mineralizing melts in the study area.