شواهد کانی‌سازی مس-طلای پورفیری در منطقه اکتشافی زرد کوه، جنوب‌شرق ایرانشهر

منطقه اکتشافی زردکوه در استان سیستان و بلوچستان و در جنوب شرق ایرانشهر قراردارد. این منطقه در مرز حوضه پیش کمانی مکران با پهنه فلیش شرق ایران واقع است. زمین شناسی منطقه بیشتر شامل سنگ های آتشفشانی-رسوبی کرتاسه پسین بوده که توده پیروکسن دیوریتی تا مونزودیوریتی در آن ها نفوذ کرده است. توده دیوریتی دربردارنده رگچه های کوارتز- سولفید فراوان با سیمای به شدت دگرسان شده است. کانی سازی در این منطقه بیشتر همراه با دگرسانی های سیلیسی و آرژیلیک همراه با پهنه گسترده گوسان دیده می شود که با دگرسانی پروپلیتیک دربرگرفته شده است. کانی های اولیه پیریت و کالکوپیریت و کانی های ثانویه شامل گوتیت، هماتیت، لیمونیت، ژاروسیت، کالکوسیت، کوولیت، مالاکیت و آزوریت هستند که در قالب بافت رگچه ای، افشان، گل کلمی و جانشینی دیده می شود. بیشترین مقدار طلا 1/1 گرم بر تن، مس 5 درصد، نقره 4 گرم در تن، آرسنیک بیش از 100 گرم برتن و روی 759 گرم برتن اندازه گیری شده است. بررسی سیال های درگیر در کانی کوارتز نشان می دهد که دمای همگن شدگی سیال های درگیر بین 188 تا 365 درجه ی سانتی گراد و مقدار شوری از 14/5 تا 18/2 درصد وزنی متغیر است. داده های دما و شوری نقش فرآیند آمیختگی سیال با دما و شوری بالا به (احتمال بسیار ماگمایی) را با سیال های جوی با دما و شوری پایین تر را در تشکیل ذخیره معدنی نشان می دهد. نوع دگرسانی و گسترش آن، بی هنجاری های زمین شیمیایی، گستره دما و شوری، موقعیت زمین شناسی، سنگ شناسی و کانی شناسی نشان می دهد که کانی سازی منطقه اکتشافی زردکوه می تواند نشانگر بخش پسین یک سامانه از نوع مس- طلا پورفیری باشد.    

evidence of porphyry copper-gold mineralization in the zardkooh prospect area, southeastern iranshahr

zardkooh procpect area is located in sistan and baluchestan province in southeast of iranshahr city. in terms of structural location, the study area is located on the boundary of makran arc basin with the flysch zone of eastern iran. the geology of the area is upper cretaceous volcano-sedimentary rocks, which is intruded by pyroxene diorite to monzodioritic units. the dioritic intrusion contains abundant quartz veinlets with a highly altered appearance. mineralization in this area is mostly associated with silicification and argillic alterations with a large gossan zone surrounded by propylitic alteration. the primary minerals are pyrite and chalcopyrite and secondary minerals are goethite, hematite, limonite, jarosite, chalcocite, covellite, malachite and azurite, which seen as veinlet, disseminated, colloform, and replacement textures. the maximum amount of au, cu, ag, as, and zn elements are 1.1 ppm, 5%, 3.7 ppm, more than 100 ppm, and 759 ppm, respectively. fluids inclusion study on quartz shows that the homogenization temperature is in the range of 188° to 365 °c and the salinity is between 14.5 to 18.2% eq. nacl. temperature and salinity data show the role of the mixing process of high temperature and salinity fluid (probable magmatic water) with meteoric low temperature and salinity fluid in the formation of mineral reserves. the type of alterations and their development, geochemical anomalies, temperature and salinity range, geological position, lithology, and mineralogy indicate that the mineralization of zardkooh prospect area can be the upper part of a porphyry copper-gold type system.