بررسی‌های زمین‌شیمی اکتشافی کانی‌های سنگین رسوب‌های آبراهه‌ای و سنگی منطقه اسبخان هریس، شمال غرب ایران

منطقه مورد بررسی در جنوب رشته کوه قوشآداغ، در شمال روستای اسبخان، شهرستان هریس واقع است. این منطقه از نظر زمین‌شناسی ساختاری ایران، در پهنه اصلی ایران مرکزی و زیرپهنه البرز آذربایجان قرار دارد. واحدهای زمین‌شناسی منطقه شامل سنگ‌های آذرین و آذرآواری ائوسن با ترکیب آندزیتی، تراکی‌آندزیتی، بازالتی، توفی و ایگنمبریتی هستند. توده نفوذی نیمه عمیق با سن الیگوسن، با ترکیب کوارتز دیوریت، دیوریت و کوارتز مونزونیت به صورت استوک و دایک در منطقه رخنمون دارد. در اثر فرایند‌های گرمابی شکل گرفته از این توده نفوذی و با نفوذ آن در واحدهای رسوبی آتشفشانی ائوسن میانی، دگرسانی‌های گسترده ای (فیلی، رسی آرژیلی متوسط، پروپلیتی و سیلیسی) در منطقه رخ داده است. نتایج اولیه بررسی های زمین‌شیمیایی آبراهه‌ای در منطقه سبب شناسایی چند ناحیه با بی‌هنجاری‌های درجه 1، 2 و 3 از کانی‌های سنگین شد. مهم‌‌‌ترین کانی‌های سنگین شناسایی شده شامل هماتیت، گوتیت، مگنتیت، پیریت اکسید، پیریت و زیرکن هستند و اغلب ارتباط تنگاتنگی با پهنه‌های دگرسانی و کانی‌سازی رگه‌ای دارند. انطباق نقشه‌ هاله‌های زمین‌شیمیایی با نقشه زمین‌ساخت و دگرسانی منطقه نشان‌دهنده همبستگی بسیار بالای این مناطق و به احتمال بسیار نقش مهم گسل‌ها و درزه‌ها در رخداد پهنه‌های دگرسانی و مناطق بی‌هنجار است. نقشه‌های بی‌هنجاری و تجزیه و تحلیل‌های زمین‌آماری یافته‌های رسوب های رودخانه‌ای و کانی‌های سنگین نشان می‌دهد که غنی شدگی عناصر ag،au ،mo ، cu، as، pb، sb و zn از حد زمینه بالاتر است و عناصر au، ag، cu، as و pb می‌توانند به عنوان عناصر ردیاب برای ذخایر فراگرمایی طلا بکار روند.

Exploratory geochemistry studies of heavy minerals, stream sediments and rock in Asbkhan region, Heris, northwest Iran

The study area is located in the south of Qushadagh mountain range, in the north of Asbkhan village, Heris township. In terms of structural geology of Iran, this area is located in the main zone of Central Iran and AlborzAzerbaijan subzone. The geological units of the region are including Eocene igneous and pyroclastic rocks with combination of andesitic, trachyandesitic, basaltic, tuffic and ignembritic. The semideep intrusive mass with Oligocene age, with the combination of quartz diorite, diorite and quartz monzonite in the form of stock and dyke is exposed in the area. Under the influence of hydrothermal processes originating from this intrusive mass and infiltration of fluids through the sedimentaryvolcanic units of the Middle Eocene, extensive alterations (sericitic, medium argillic, propylitic and siliceous) have been taken place in the region. Preliminary results of geochemical studies of stream in the region led to the identification of several areas with grade 1, 2 and 3 anomalies of heavy minerals. The most important heavy minerals identified, include hematite, goethite, magnetite, pyriteoxide, pyrite and zircon, These minerals and have closely relation to the alteration zones and veins mineralization. The conformity of the geochemical halos map with the geostructure and alteration map of the region shows a very high correlation between these regions and possibly the important role of faults and joints in the occurrence of alteration zones and abnormal regions. Anomaly maps and geostatistical analyzes performed on the findings in stream sediments and heavy minerals show that the enrichment of Ag, Au, Mo, Cu, As, Pb, Sb and Zn elements is higher than the background and the Au, Ag, Cu, As and Pb elements can be used as trace elements for epithermal gold reserves.