تعیین خاستگاه ذخیره آهن تنگ زاغ در استان هرمزگان بر اساس داده‌های کانی‌شناسی و زمین‌شیمی

ذخیره آهن تنگ زاغ در 117 کیلومتری شمال شرق بندرعباس، استان هرمزگان و در پهنه ساختاری زاگرس چین خورده واقع است. کانه زایی آهن به صورت اکسیدهای آهن (هماتیت) درون گنبد نمکی و یا در شکستگی ها و سطوح بین لایه ای سازندهای جوان تر وابسته به دوران سوم صورت گرفته است. بر اساس بررسی های میکروسکوپی، قطعه های دولومیتی سنگ‌های میزبان با اکسیدهای آهن در اثر فرایند جانشینی دربرگرفته شده اند. بافت کانسنگ رگه ای، رگچه ای، جانشینی و پرکننده فضاهای خالی است. هماتیت فراوان ترین کانی‌ سازنده این کانسار است و کانی‌های گوتیت، دولومیت و کوارتز کانی‌های فرعی این کانسار هستند. بر پایه داده های زمین شیمیایی، مقدار اکسید آهن در این کانسار به بیش از 89 درصد وزنی می‌رسد. مقدار فسفر و تیتانیوم پایین از یک سو خاستگاه ماگمایی و از سوی دیگر نبود ویژگی‌های مربوط به اسکارن ها خاستگاه اسکارنی ذخیره آهن مورد بررسی را رد می کند. با توجه به داده های صحرایی و ویژگی های کانی‌شناسی و زمین شیمیایی، کانسار آهن تنگ زاغ در چهار مرحله تشکیل شده است: 1. جایگیری توده های آتشفشانی و ورود سیال های آهن دار با یک خاستگاه آتشفشانی در یک حوضه رسوبی، 2. غنی سازی آهن توسط فعالیت سیال های گرمابی به دلیل گنبدزایی نمکی، 3. تمرکز و نهشت دوباره آهن توسط فعالیت های زمین ساختی و 4. تشکیل کانی های هماتیت، گوتیت و مالاکیت در اثر عملکرد فرایندهای سوپرژن و هوازدگی بر روی ذخیره، کانی های هماتیت، گوتیت و مالاکیت تشکیل شده اند.

Genesis of the Tang Zagh iron deposit by using mineralogical and geochemical data, Hormozgan province

The Tang Zagh iron deposit is located about 117 km Northeast of Bandar Abbas, Hormozgan Province in the structural foldedthrusted zone of the Zagros basin. Iron mineralization occurs in the form of iron oxides (hematite) within the salt dome and/or in fractures and between the layers of the younger strata with the Tertiary age. Based on the microscopic studies, dolomitic fragments of the host rocks are surrounded by iron oxides during the replacement processes. The texture of ore is vein, veinlets, replacement, and open space filling. Hematite is the most abundant mineral in this deposit and goethite, dolomite and quartz minerals are the minor phases. According to geochemical data, the concentration of Fe2O3 in this deposit reaches up to more than 89 wt%. Low phosphorus and titanium levels and the absence of skarnrelated features do not support the magmatic origin for this deposit. According to the field observation, mineralogical and geochemical properties, Tang Zagh iron deposit is formed in 4 stages: 1. Placement of volcanic material and the entrance of ironbearing fluids of a volcanic origin in the sedimentary basin, 2. Enrichment of iron by hydrothermal fluid activity due to salt diapirism, 3. Reconcentration and redeposition of iron by tectonic activities and finally 4. Hematite, goethite and malachite minerals are formed due to the supergene processes and weathering on this deposit.