دما-فشارسنجی و خاستگاه گدازه‌های آندزیتی منطقه زولسک (شمال شرق سربیشه، شرق ایران) بر پایه شیمی کانی‌ها

در منطقه زولسک در 11 کیلومتری شمال شرق شهرستان سربیشه در استان خراسان جنوبی، سنگ های آتشفشانی شامل آندزیت، داسیت و ریولیت برونزد دارند که گدازه های آندزیتی دارای بیشترین گسترش بوده و در این پژوهش بررسی شدند. بافت‌های غالب در آندزیت ها شامل پورفیری با خمیره میکرولیتی شیشه‌ای، گلومروپورفیری و حفره‌ای هستند. کانی‌های تشکیل‌دهنده آندزیت ها پلاژیوکلاز، پیروکسن، آمفیبول، بیوتیت و به ندرت سانیدین هستند. درشت بلور های پلاژیوکلاز در برخی نمونه ها منطقه بندی نوسانی و بافت غربالی دارند و در لبه برخی بلورها، آثار خوردگی، گردشدگی و حاشیه واجذبی دیده می شود. بر اساس نتایج تجزیه ریزکاو الکترونی، پلاژیوکلازها دارای گستره ترکیبی ab67، an33 تاab54، an46 بوده و از نوع آندزین هستند. درشت بلور های کلینوپیروکسن ترکیب اوژیت مایل به دیوپسید (en39-41 fs13-17 wo43-47) و ارتوپیروکسن ها ترکیب انستاتیت (en41-74 fs13-43 wo23) دارند. مقادیر mg# در کلینوپیروکسن و ارتوپیروکسن به ترتیب از 7569 و 7656 متغیر است. دماسنجی به روش های مختلف نشان داد که دمای تشکیل کلینوپیروکسن ها 1150 تا 1200 درجه سانتی گراد و دمای تشکیل ارتوپیروکسن1050 تا 1100 درجه سانتی گراد است. فشار تشکیل کلینوپیروکسن و ارتوپیروکسن در نمونه های مورد بررسی، کمتر از 2 کیلوبار محاسبه شد.

Thermobarometry and origin of andesitic lavas in Zoolesk area based on mineral chemistry (northeast of Sarbisheh, east Iran)

In Zoolesk area, about 11km northeast of Sarbisheh city in South Khorasan Province, volcanic rocks including andesite, dacite and rhyolite have cropped out where andesitic lavas have the maximum distribution and have been studied in this research.The main textures of andesites are porphyry with microliticglassy groundmass, glomeroporphyry and vesicular. Minerals forming andesites include plagioclase, pyroxene, amphibole, biotite and rarely sanidine. Plagioclase phenocrysts have oscillatory zoning and sieve texture and so corrosion, rounding and resorption rims can be seen in the margin of some crystals. Based on microprobe analyses, the composition of plagioclases changes from Ab67,An33to Ab54, An46 and are andesine type. Clinopyroxene phenocrysts have augite with minor diopside composition (En3941 Fs1317 Wo4347) and orthopyroxenes are enstatite (En4174Fs1343Wo23). The Mg# values in clinopyroxene and orthopyroxene are variable between 6975 and 5676 respectively. Thermometry studies showed that the crystallization temperature of clinopyroxenes is 1150 to 1200 °C and for orthopyroxene is 1050 to 1100 °C. The calculated pressure for genesis of clinopyroxene and orthopyroxene in the studied samples was less than 2 kbar.