سنگ‌شناسی و شیمی کانی‌ها در ‌سیلیکات‌های آهکی مجموعه دگرگونی ده‌سلم، شرق قطعه لوت: شاهدی بر رخداد دگرگونی پیشرونده تا آستانه رخساره گرانولیت

مجموعه دگرگونی ده سلم شامل سنگ های متاپلیتی، متابازیت، متاپریدوتیت و سیلیکات آهکی یکی از معدود رخنمون های پی سنگ قطعه لوت است که در نزدیکی پهنه جوش خورده سیستان ظاهر شده است. در بخش شرقی مجموعه دگرگونی ده سلم مجموعه ای از سنگ های مرمر و سیلیکات آهکی به شکل عدسی های زمین ساختی دراز دیده می شوند که به نظر در شرایط مشابه دما و فشار نسبت به سایر سنگ های پیرامون خود دگرگون شده اند. نتایج بررسی های سنگ شناسی و کانی شناسی بیانگر وجود همبرزایی های مختلف اما شرایط دگرگونی مشابه در ‌سیلیکات های آهکی مورد بررسی است. مهم ترین همبری های شناسایی شده شامل اسکاپولیت + فلدسپار پتاسیم + پلاژیوکلاز + تیتانیت، اسکاپولیت + پیروکسن، آمفیبول + گارنت + اپیدوت و گارنت + ولاستونیت + پیروکسن هستند. نتایج تجزیه شیمیایی با ریزکاو الکترونی، اسکاپولیت های موجود را در گروه انواع کلسیمی معرفی می‌نماید. این کانی ها دارای ترکیب میزونیت (me% = 70-80) هستند. فلدسپارهای پتاسیم موجود در سنگ های سیلیکاتی آهکی به قطب ارتوز نزدیک هستند و پلاژیوکلازها ترکیب آندزین دارند. گارنت های موجود در سنگ های مورد بررسی غنی از عضو نهایی گروسولار هستند. پیروکسن های موجود در سنگ های سیلیکاتی آهکی کلینوپیروکسن های با ترکیب دیوپسید هستند. بررسی همبرزایی های دگرگونی، بررسی داده‌های زمین شیمیایی و مقایسه درجه دگرگونی سنگ های سیلیکاتی آهکی با متابازیت های کنار خود بیانگر وجود یک دگرگونی ناحیه ای پیشرونده از غرب به بخش شرقی مجموعه، در حد رخساره های آمفیبولیت‌بالایی و آغاز گرانولیت است. این دگرگونی ناحیه‌ای در ژوراسیک پسین و به احتمال بسیار در موقعیت کمان ماگمایی، همزمان با شکل‌گیری گرانیت شاه کوه در پهنه فرورانش نئوتتیس در منطقه ده سلم رخ داده است.

Petrology and mineral chemistry in the Calc-silicates of the Deh-salm metamorphic complex, East of Lut block: evidence of progressive metamorphism to the granulite facies

The DehSalm Metamorphic Complex (DMC) is composed of metapelite, metabasite, metaperidotite, and calcsilicate rocks and is one of the few outcrops of the Lut block rsquo;s basement which emerged near to the Sistan suture zone. In the eastern part of the DehSalm metamorphic complex, the calcsilicate and marble appeared in the form of elongated tectonic lenses that have been metamorphosed in similar temperature and pressure conditions of the confined rocks. Evidences from mineralogical and petrographic studies indicate the existence of different mineral assemblages in the calcsilicates but with similar metamorphism conditions. Scapolite + alkali feldspar + plagioclase + sphene, scapolite + pyroxene, garnet + amphibole + epidote and garnet + pyroxene + Wollastonite are most important paragenesis recognized. The results provided by this study, based on the EPMA method, classify the scapolite into the calcic group that can be called mizzonite (Me% 70 - 80), alkali feldspar with a composition close to orthoclase, and plagioclase as an andesine composition. Garnet in the studied rocks are rich grassular endmember. Pyroxene of the calcsilicate rocks are the clinopyroxene with the diopside composition. Based on the metamorphic paragenesis, geochemical analyses, and comparsion of the metamorphic grade between the calcsilicate and the adjacent metabasites, a progressive metamorphism up to the upper amphibolitegranulite facies from the west to the east of the complex has taken place. It may be considered that the Late Jurassic regional metamorphism event was synchronous with the Shah Kuh granitization at the eastern margin of the Lut Block due to the subduction of the Neotethys ocean.