زمین‌شناسی، دگرسانی، کانی‌شناسی و زمین‌شیمی در رخداد کانه‌زایی مس± طلای چشمه‌زاغ، استان خراسان رضوی: شواهدی از کانی‌سازی احتمالی نوع سولفید توده‌ای آتشفشان‌زاد

منطقه چشمه زاغ در استان خراسان رضوی و در بخش جنوبی پهنه سبزوار که از پهنه‌های فلززایی مهم ایران است، قرار دارد. سنگ‌شناسی منطقه شامل تنوعی از سنگ‌های آتشفشانی (داسیت تا بازالت)، توده های نفوذی (گابرو تا سینوگرانیت) وابسته به کرتاسه پسین و انواع سنگ های رسوبی الیگومیوسن و کوارترنری است. دگرسانی های گسترده ای از پروپلیتی، کلریتی و اپیدوتی منطقه را فراگرفته است، اما کانه زایی اصلی در قالب دو پهنه عدسی شکل دیده می شود که بوسیله دگرسانی های آرژیلی و سیلیسیسرسیتی احاطه شده اند. کانه های اولیه شامل پیریت، کالکوپیریت و مگنتیت و کانی های ثانویه شامل مالاکیت، کوولیت و اکسیدهای آهن است. بیشینه مقدار عناصر در پهنه های اصلی کانی سازی شامل 5/1 درصد مس، ppb 2230 طلا، ppm 40 مولیبدن، ppm 363 سرب و ppm 738 روی است. محیط زمین ساختی در ارتباط با تشکیل پهنه سبزوار، حضور تعداد زیادی از نهشته ها و کانسارهای مس و منگنز در ارتباط با فعالیت آتشفشان های زیردریایی در منطقه و همراهی کانی سازی منطقه چشمه زاغ با واحدهای آتشفشانی داسیتی با دگرسانی های شاخص، همه می تواند نشانگر خاستگاه احتمالی سولفید توده‌ای آتشفشان زاد نوع دوگانه فلسی (کروکو) برای این کانسار باشد. پهنه ساختاری سبزوار پتانسیل پسین برای اکتشاف این نوع ذخایر دارد که باید مورد توجه قرار گیرد.

geology, alteration, mineralogy and geochemistry of cheshmeh zagh cu±au occurrence, khorasan razavi province: probably evidence of volcanic massive sulfide mineralization

the cheshmeh zagh area is located on khorasan razavi province, the southern parts of the sabzevar zone, which is one of the most important metallogeny zones of iran. lithologically, the area includes a variety of late cretaceous volcanic rocks (dacite to basalt), intrusions (gabbro to synogranite), oligomiocene sedimentary rocks, and quaternary sediments. alteration zones of propylitic, chloritization, and epidotization well developed but the main mineralization zones can be seen in the form of two lensshaped zones which are surrounded by argillic and silicificationsericitization alterations. hypogene minerals include pyrite, chalcopyrite, and magnetite; while secondary minerals contain malachite, covellite, and iron oxides. the maximum content of the main elements in the main mineralization zones includes 1.5% cu, 2230 ppb au, 40 ppm mo, 363 ppm pb, and 738 ppm of zn. factors, such as the tectonic setting of the sabzevar zone, the presence of a large number of cumn and deposits in relation to the submarine volcanic activities in the region, and the accompanying mineralization with dacitic volcanic rocks containing specific alterations in the cheshmeh zagh area, all indicate a probablity of the bimodal felsictype (kuroko) volcanic massive sulfide origin for these deposits. the sabzevar structural zone has a great potential for exploration of this type of deposit, which should be taken into consideration.