بررسی ویژگی آداکیتی و خاستگاه ماگمایی توده مونزونیتی کانه‌دار در منطقه نیاز، شمال‌غرب ایران

منطقه نیاز در پهنه ماگمایی البرز آذربایجان در شمال غرب ایران قرار دارد. تقریباً همه واحدهای سنگی این منطقه را سنگ های آذرین با ترکیب حدواسط تا اسیدی به سن الیگوسن تا میوسن تشکیل می دهند. بر اساس داده های زمین شیمیایی، سنگ های مونزونیتی کانه دار در این منطقه از سری های ماگمایی آهکی قلیایی پتاسیم بالا و شوشونیتی و دارای ویژگی متاآلومین تا کمی پرآلومین بوده و به کرانه های فعال قاره ای و محیط زمین ساختی پسابرخوردی وابسته هستند. غنی شدگی در عناصر سنگ دوست بزرگ یون (lile) و عناصر خاکی نادر سبک (lree) و تهی شدگی از عناصر با شدت میدان بالا (hfse) و عناصر خاکی نادر سنگین (hree) از ویژگی های اصلی این توده است. ویژگی های زمین شیمیایی مانند مقادیر sio2 و al2o3 بالا، mgo پایین، مقدار کم y (9.9 تا ppm 18.6) و yb (0.83 تا ppm 1.53)، مقادیر بالای (la/yb)n (23.43 تا 64.82)، مقدار بالای sr (میانگین ppm 719.74) و مقدار پایین عناصر hfse نشاندهنده وابستگی آداکیتی این سنگ ها هستند. بطور کلی، ویژگی های زمین شیمیایی نمونه های مورد بررسی با آداکیت های پرسیلیس(hsa) همخوانی دارد. نسبت های بالای sr/y و (la/yb)n بیانگر حضور آمفیبول و به مقدار جزئی گارنت به عنوان فازهای پایدار در ناحیه خاستگاه ماگما است و به نظر می رسد که ماگمای والد سنگ های آداکیتی مورد بررسی از ذوب بخشی پوسته ی زیرین ضخیم شده شکل گرفته اند.

Investigation of adakitic feature and magmatic origin of mineralized monzonitic stock in the Niza area, northwest Iran

Niaz area is located at the AlborzAzarbaijan magmatic zone in the northwest of Iran. All of the rock units in this area are composed of intermediate to acidic igneous rocks of Oligocene to Miocene age. Based on geochemical data, the mineralized monzonitic rocks in this area belong to highK calcalkaline and shoshonitic magma series, has a metalauminous to slightly peraluminous nature and belongs to the active continental margins and postcollision tectonic settings. Enrichment in LILE and LREE elements and depletion of HFSE and HREE elements are the main characteristics of these rocks. Geochemical features such as high SiO2 and Al2O3, low MgO, low content of Y (9.9 to 18.6 ppm) and Yb (0.83 to 1.53 ppm), high values of ​​(La / Yb)N (23.43 to 64.82), high Sr content (mean ~ 719.74 ppm), and low content of HFSE elements indicate the adakite affinity of these rocks. In general, the geochemical properties of the samples are similar with the highsilica adakites (HSA). High ratios of Sr/Y and (La/Yb)N indicate the presence of amphibole and a small amount of garnet as stable phases in the source region of magma and it seems that the parent magma of studied adakite rocks is formed from the partial melting of the thickened lower continental crust.