شیمی کانی و شرایط فیزیکی تبلور در توده‌های دیوریتی کرتاسه پسین فیلشور و گفت، جنوب غرب سبزوار

توده های نفوذی دیوریتی فیلشور و گفت به سن کرتاسه پسین در جنوب غرب سبزوار، در لبه شمالی پهنه ایران مرکزی قرار دارند. سنگ های این توده ها دارای بافت های پورفیری، افیتی، ساب افیتی و میان دانه ای در لبه ها و دانه ای در مرکز هستند و از کانی های آمفیبول، پلاژیوکلاز و کلینوپیروکسن (در ساب افیتی) به همراه کوارتز (در کوارتزدیوریت ها) تشکیل شده اند. آمفیبول موجود در این سنگ ها در گروه کلسیمی و از نوع هورنبلند منیزیم دار است. ترکیب پلاژیوکلازها از آنورتیت تا لابرادوریت متغیر است. دماها و فشارهای بسته شدن و برقراری تعادل در آمفیبول ها و پلاژیوکلازها بر اساس روش های مختلف دما فشارسنجی بین 918 تا 763 درجه سانتی گراد و 3 تا 5.5 کیلوبار (برابر با فشار عمق های 10-18 کیلومتری) به دست آمده است. پیروکسن ها در گستره وابسته به پیروکسن های کلسیم، منیزیم و آهن دار با ترکیب اوژیتی قرار دارند و از یک ماگمای اولیه در محیطی با گریزندگی اکسیژن بالا در فشارهای 52 کیلوبار بار در دماهای 1150-1000 درجه سانتی گراد متبلور شده اند. شیمی کانی آمفیبول و پیروکسن بیانگر سرشت نیمه قلیایی ماگما و جایگاه فرافرورانش کمان ماگمایی برای این توده های نفوذی است که با محیط جزایر کمانی درون اقیانوسی سنگ های ماگمایی کرتاسه پسین پهنه اقیانوسی فرافرورانشی سبزوار سازگار است.

Mineral chemistry and physical conditions of crystallization in Filshour and Goft dioritic intrusions, Southwest of Sabzevar

The Late cretaceous dioritic intrusions of Filshour and Goft in southwest of Sabzevar are situated in the northern edge of central Iran zone. The rocks of these plutons show porphyry, granular, ophitic and subophitic textures and are composed of amphibole, plagioclase and clinopyroxene (in diorites), along with quartz (in quartz diorites). The amphiboles of these rocks are in the group of calcic amphiboles and Mghornblende type. Plagioclase composition ranges from anorthite to labradorite. The obtained equilibrium and closing temperatures and pressures in amphiboles and plagioclases based on different thermobarometery methods are in the range of 763918 C ordm; and 35.5 Kb (1018 Km depths). The Pyroxenes are in the range of CaMgFe pyroxenes with augitic composition and crystallized from a magma under the high oxygen fugacity in 25 Kb pressures and 10001100 ordm;C temperatures. The amphibole and pyroxene chemistries indicate the subalkaline nature of the magma and a subduction related magmatic arc setting for these intrusions that is compatible with the intraoceanic island arc environment of the Upper Cretaceous magmatic rocks of the suprasubduction oceanic basin of Sabzevar.