سنگ‌زایی گدازه‌های بالشی با تکیه بر داده‌های کانی‌شناسی و زمین‌شیمیایی در بخش شرقی افیولیت سبزوار

گدازه های بالشی افیولیت سبزوار دارای بافت های واریولیتی، پورفیری با خمیره ریزسنگی، میان دانه ای و بادامی و کانی های پلاژیوکلاز، کلینوپیروکسن (اوژیت دیوپسید)، اولیوین، آمفیبول (منیزیوهاستینگزیت) و کانی های کدر هستند. ترکیب شیمیایی کلینوپیروکسن ها سری ماگمایی آهکیقلیایی و محیط زمین ساختی بازالت های قلیایی درون صفحه ای نشان می دهند. این سنگ ها از نظر زمین شیمیایی، دو گروه 1) در اصل آندزیت، آهکیقلیایی و دارای tio2 پایین و 2) بازالت های قلیایی با tio2 بالا تقسیم می شوند. با توجه به نمودار عناصر کمیاب بهنجار شده نسبت به بازالت های پشته های میان اقیانوسی مورب عادی ((nmorb، گروه 1 غنی شدگی در th، u، la و تهی شدگی در ta، nb و ti و گروه 2 غنی شدگی th، ta و nb نشان می دهند. سنگ های آهکیقلیایی در محیط زمین ساختی فرورانش و در اثر پوسته قاره ای تولید شده و در جنوب صفحه توران فوران یافته اند. برخلاف آن، سنگ های قلیایی در صفحه اقیانوسی تشکیل می شوند و سپس به طور زمین ساختی به مجموعه جلوی قوس افزوده می گردند.

Petrogenesis of pillow lavas based on mineralogical and geochemical data in the eastern part of Sabzevar ophiolite

Sabzevar ophiolitic pillow lavas contain variolitic, porphyritic with microlitic matrix, intersertal and amygdaloidal textures and include plagioclase, clinopyroxene (augitediopside), olivine, amphibole (magnesiohastingsite) and opaque minerals. The chemical composition of clinopyroxenes show a calcalkaline magmatic series and a tectonic environment within plate alkaline basalts. Geochemically, these rocks are divided into two groups. Group 1 is basically calcalkaline andesite with low TiO2 and group 2 is alkali basalt with high TiO2. NMORB normalized trace elements diagram shows that group 1 is enriched in Th, U, La and depletion in Ta, Nb, Ti and group 2 is enriched in Th, Ta and Nb. Calcalkaline rocks have produced in a subducted tectonic environment by a continental crust and erupted southwards on the Turan plate. In contrast, alkaline rocks formed within plate oceanic and then tectonically accreted in the forearc setting.