بررسی چگونگی تشکیل و سیر تحولی مجموعه آذرین نفوذی ملایر با استفاده از شواهد صحرایی، بررسی‌های سنگ‌نگاری و تحلیل‌های زمین شیمیایی

مجموعه ای از شواهد زمین شیمیایی چون عدم هماهنگی الگوی تغییرات برخی از عناصر اصلی و کمیاب و مقادیر آنها بین سنگ های اسیدی حدواسط و برونبوم های بازیک و سنگ های بازیک منطقه ملایر، روندهای مشاهده شده در نمودار دوتایی عناصر کمیاب سازگار و ناسازگار، معیارهایی مانند کاهش مقادیر اکسیدهای feot، tio2، mgo، mno، cao و al2o3 با افزایش مقدار sio2 از نمونه های بازیک به اسیدی، روند نزولی تغییرات مقادیر ni، cr و co با افزایش sio2 به عنوان نشانه ای برای آمیختگی ماگمایی ناقص و ماهیت آهکی قلیایی پتاسیم بالای گرانیت های منطقه ملایر در نظر گرفته شده است. سنگ های اسیدی و بازیک منطقه مورد بررسی تفاوت مشخصی در شیب الگوی عناصر خاکی نادر (نسبت مقدار عناصر خاکی نادر سبک به سنگین hree/lree)، مقدار lan/smn به عنوان شاخص میزان تمرکز lreeها، gdn/ybn به عنوان معیار میزان تمرکز hreeها و درجه ی بیهنجاری eu نشان می دهند. بالا بودن مقدار عناصر سنگ دوست بزرگ یون (lile) در مقایسه با عناصر با شدت میدان بالا (hfse) و ثبات نسبی عناصر سازگار در فازهای ناهمسان، همراه با بیهنجاری منفی nb و ta در همه نمونه ها، به عنوان شاخص فرآیند آبزدایی از قطعه فرورانده شده و نقش پوسته در تشکیل ماگمای گرانیتی منطقه هستند. فرایند موثر در تشکیل گرانیت ها و دیوریت های منطقه (سنگ های اسیدی و حدواسط) ناهمسانی ماگمایی همراه با آلایش پوسته ای، آمیختگی ماگمایی ناقص و برای برونبوم های ماگمایی، آمیختگی ماگمایی است. در حالیکه بیهنجاری منفی eu در سنگ های اسیدی و حدواسط با توجه به پیوستگی مشاهده شده در الگوی عناصر خاکی نادر بیانگر نقش جدایش پلاژیوکلاز طی فرآیند تبلور جدایشی است، بیهنجاری منفی eu در سنگ های بازیک با توجه به عدم پیوستگی، شیب ناچیز و غنی شدگی ضعیف lreeها نسبت به hreeها بیانگر جدایش پلاژیوکلاز در نتیجه ی فرآیند ذوب بخشی است. بدین ترتیب، فرآیند احتمالی موثر در تشکیل سنگ های بازیک، ذوب بخشی یک سنگ خاستگاه فرابازیک است. القای گرمایی ماگمای بازیک منجر به تشکیل ماگمای اسیدی خاستگاه گرانیت های منطقه شده است. آمیختگی ماگمای بازیک با ماگمای ناشی از ذوب بخشی مواد پوسته ای، عامل تشکیل برونبوم ها و دایک های ماگمایی بازیک بوده است.

The Malayer plutonic complex: field geology, petrography and geochemical interpretation

The geochemical signatures like discordant variation of major and trace elements among felsicintermediate and basic rocks and mafic enclaves of Malayer region on binary variation plots, decreasing values of FeOt, TiO2, MgO, MnO and CaO accompanied with increasing of SiO2 content from basic to felsic rocks, and decreasing Ni, Cr and Co with increasing SiO2 are considered as indications of magma mixing/mingling event in the petrogenesis of high potassium calkalkaline granitic rocks of the Malayer region. Felsic and basic rocks of Malayer pluton show different REE pattern (LREEs/HREEs), where Euanomalies values such as LaN/SmN content as an index for concentration of LREEs and GdN/YbN content as an index for the concentration of HREEs are different. The relative enrichment in LILEs (e.g. U, Th, Ba, Rb, Cs, K) than HFSEs (Y, Yb, Zr, Ti, Tb, etc), constant variation of compatible elements (such as V, Ni, and Cr) in the differentiated phases, and negative anomaly of Nb and Ta can be attributed to the role of the components from the subducted oceanic plate as long as crustal components in the formation of granitic magma. The results show that magmatic differentiation associated with crustal contamination and partial mixing (or mingling) is responsible for the formation of granitic and dioritic intrusions, while magmatic enclaves are generated by magma mixing process. Negative Euanomaly in the felsicintermediate rocks with respect to their concordant REEs variations suggests plagioclase fractionation plays role in their petrogenesis. The nonconcordant REEs variations and less enriched LREEs in basic rocks are consistent with partial melting process of an ultrabasic source. The heat transfer and further crustal anatexis may lead to extensive granitization. The mixing of basic magma and anatectic melts is suggested as being responsible for the generation of microgranular mafic enclaves and basic dykes.