سنگ‌نگاری و زمین‌شیمی عنصری دولومیت‌های سازند سیبزار (دونین میانی) در شرق نیشابور

سازند سیبزار به سن دونین میانی در برش خرو در 30 کیلومتری شرق نیشابور از سنگ دولومیت با میان لایه های ماسه سنگی پایینی، سیل بازالتی میانی و سنگ دولومیت تا سنگ دولومیت های آهکی بالایی با ضخامت 334 متر تشکیل شده است. بر اساس اندازه بلور، در این سازند 3 نوع دولومیت مختلف (d1, d2, vd) شناسایی شد و بر اساس رده بندی بافتی، دولومیت های این سازند بیشتر از نوع غیر مسطحa (موزاییک نامنظم)، (nonplanara (xenotopic mosaic)) تشکیل شده اند که پس از آن نوع مسطحs (موزاییک نیمه منظم)، (planars (hypidiotopic mosaic)) و نوع مسطحe (موزاییک منظم)، (planare (idiotopic mosaic)) فراوان ترین بافت های بلوری دولومیت ها هستند. دولومیت های سازند سیبزار از نظر غلظت عناصر اصلی به طور میانگین دارای 21.36 درصد کلسیم و 10.9 درصد منیزیم هستند. غلظت بالای آهن (میانگین ppm 18358.43) و منگنز (میانگین ppm 1824.62) بیانگر شرایط احیایی طی تدفین عمیق بوده است. غلظت عنصر سدیم (میانگین ppm 1108.67) بیانگر ورود جریانات شورابه فوق اشباع به محیط است. میانگین غلظت استرانسیوم ppm 455.41 است. خاستگاه یون منیزیم، آب های دریایی غنی از منیزیم به همراه آب های دریایی محبوس و مهاجرت سیال های گرمابی است. بر اساس شواهد سنگ نگاری و زمین شیمیایی، دولومیت های نوع d1 در یک محیط جزر و مدی، دولومیت های نوع d2 در اثر فعالیت نوریختی افزایشی دولومیت های نوع d1و دولومیت های نوع vd طی فرایند میانزایی تشکیل شده اند.

Petrography and element geochemistry of dolomites of Sibzar Formation, east of Neyshabur

The Sibzar Formation (Middle Devonian) is located about 30 km east of Neyshabur and is composed of lower dolostone with intercalations of sandstone, middle basaltic sill and upper dolostone to limy dolostone, with a thickness of 334 m. Based on the crystal size in this formation, three different types of dolomite (D1, D2, Vd) were identified and according to the textural classification of the dolomite, most of the dolomite are nonplanara (xenotopic mosaic), planars (hypidiotopic mosaic) and planare (idiotopic mosaic), respectively. The dolomite of Sibzar Formation have an average of 21.36% Ca, 10.9% Mg, in terms of the concentration of the major elements. The high concentrations of Fe (average 1835.48 ppm) and Mn (average 1824.62 ppm) indicate the reduction conditions during deep burial. The concentration of Na (average 1108 67/1 ppm) indicates the entry of hypersaline fluids into the environment. The average concentration of strontium is 455.41 ppm. The source of magnesium ions is Mgrich sea waters, connate sea waters and migration of hydrothermal fluids. According to petrographic and geochemical evidence, D1type dolomite have been formed in tidal environment, D2type dolomites due to the aggrading neomorphism of D1type dolomite and Vdtype dolomites are formed during diagenetic processes.