تکوین زمین‌شیمیایی سیال گرمابی کانسار روی-سرب ندوشن با تاکید بر کانه‌نگاری و تجزیه کانی‌های سولفیدی

کانسار روی-سرب ندوشن در مرز غربی کمربند آتشفشانی نفوذی ارومیهدختر در نتیجه سیال های گرمابی توده های گرانیتوییدی در واحدهای آتشفشانی داسیتی تا آندزیتی ائوسن به صورت پرکننده شکستگی ها و فضاهای برآمده از عملکرد گسل های منطقه پدید آمده است. کانی های سولفیدی مهم این کانسار پیریت، اسفالریت، گالن و کالکوپیریت هستند. بررسی ترکیب شیمیایی اسفالریت و پیریت، نشان از دو نوع اسفالریت (کم آهن و نیز نوع آهن بالا دارای واخوردگی کالکوپیریت) و دو نوع پیریت (کم آرسنیک و آرسنیک بالا) دارد، گالن و کالکوپیریت تغییر ترکیب شیمیایی کمتری نشان می دهند. این تغییرات بیانگر آن است که روند ترکیب شیمیایی سیال گرمابی که ابتدا از آهن، منگنز، روی و کادمیم غنی بوده (همزمان با تشکیل پیریت و اسفالریت)، با آغاز تمرکز آرسنیک و سرب (همزمان با تشکیل گالن، کالکوپیریت و پیریت آرسنیک بالا) دنبال شده و با افزایش آرسنیک، وانادیم و کبالت پایان یافته است. این امر بیانگر تغییرات محسوس تری در مراحل آغازین کانه زایی در زمین شیمی سیال گرمابی است. ترکیب شیمیایی اسفالریت ها و مقایسه آن ها با اسفالریت های کانسارهای گرمابی و اسکارنی ژاپن خاستگاه رگه ای گرمابی (سولفید بالا) ناشی از توده گرانیتوییدی (نوع مگنتیتی) را نشان می دهد.

Geochemical evolution in Nodusahn Zn-Pb hydrothermal deposit with an emphasis on ore mineralography and sulfide analysis

Nodushan ZnPb deposit at the western margin of UrumiehDokhtar volcanoplutonic belt resulted from granitoid intrusion into Eocene dacitic to andesitic rocks. Pyrite, sphalerite, galena and chalcopyrite are the main sulfide minerals. The chemical composition of sphalerites and pyrites indicates two different type of sphalerite (high Fe types demonstrating chalcopyrite disease and low Fe type) and two different types of pyrite (high As and low As), but weaker chemical changes can be traced from margins to center of galena and chalcopyrite. These chemical changes demonstrated that the hydrothermal fluid was high in iron, manganese, zinc and cadmium content (with the development of pyrite and sphalerite), followed by arsenic and lead concentration (with the development of galena, chalcopyrite and high As pyrite), indicating higher chemical composition changes at the incipent stage of mineralization than later stages. Chemical composition of sphalerites and its comparison with sphalerites in hydrothermal and skarn deposits of Japan confirming (high sulfidation) hydrothermal vein type mineralization resulted from magnetitictype granitoids.