کانی‌شناسی و شیمی کانی‌های سیلیکاته در کانسار اسکارن آهن دردوی (ناحیه معدنی آهن سنگان، شمال شرق ایران)

کانسار سنگ آهن دردوی، بخش مرکزی ناحیه معدنی سنگان، در 300 کیلومتری جنوب شرقی مشهد در پهنه ساختاری شرق ایران قرار دارد. کانسار دردوی نمونه ای شاخص از اسکارن های غنی از مگنتیت بوده و در محل همبری توده نفوذی گرانیت سرنوسر و سنگ های کربناته منیزیم بالا تشکیل شده است. پهنه های اسکارن در کانسار آهن دردوی از سه پهنه برون اسکارن، درون اسکارن و کانسنگ آهن تشکیل شده اند. پهنه برون اسکارن متشکل از زیر پهنه پیروکسن اسکارن، گارنت اسکارن و اپیدوتفلوگوپیت اسکارن است. بر پایه نتایج تجزیه ریزکاو الکترونی، ترکیب کلینوپیروکسن از نوع دیوپسیدهدنبریت (از di46-hd52 تا di96 hd3) و ترکیب گارنت از نوع آندرادیتگروسولار (از ad35 -gr63 تا ad60 gr39) است. در پهنه های اسکارنی یک تغییر در ترکیب کانی ها وجود دارد که از پهنه درون اسکارن به سمت مرحله برون اسکارن مقدار منیزیم افزایش و مقدار آهن کاهش یافته است. در اسکارن دردوی به دلیل تغییر شرایط اکسیدان به احیا در طی توالی همبرزایی، اشباع سولفیدی رخ داده است که باعث تشکیل کانه زایی سولفیدی کالکوپیریت، پیروتیت و پیریت همزمان و پس از تشکیل مگنتیت و کانی های سیلیکاته بدون آب شده، که خود شاهد دیگری بر شرایط احیاست. مگنتیت در دردوی براساس مقدار عناصر وانادیوم، کروم، نیکل، تیتانیوم، کلسیم، آلومینیوم و منگنز در آن، در رده کانسارهای اسکارنی قرار می گیرد. اسکارن دردوی نیز با توجه به وجود پهنه درون اسکارن، کانی اسکاپولیت و کانی های منیزیم بالا در آن، در رده اسکارن های منیزیمیکلسیمی رده بندی می شود.