شیمی کانی کلینوپیروکسن در سنگ‌های بازالتی ائوسن گردنه آهوان، شمال‌شرق سمنان

سنگ های آتشفشانی و آذرآواری ائوسن منطقه وسیعی را در گردنه آهوان در شمال شرق سمنان پوشانده اند. این سنگ ها بیشتر شامل بازالت، آندزیت، تراکی آندزیت، داسیت و ریولیت با بافت های هیالوپورفیری، پورفیری و گلومروپورفیری هستند. سنگ های بازالتی از درشت بلورهای پلاژیوکلاز و کلینوپیروکسن تشکیل شده اند. سرسیت، کائولینیت، کلسیت و کلریت نیز کانی های ثانویه این سنگ ها هستند. اندازه کلینوپیروکسن های موجود در این سنگ ها از متوسط تا ریز متغیر است. ترکیب آن ها از نوع آهنمنیزیمکلسیم دار است و در میدان ترکیبی دیوپسید قرار می گیرند. کلینوپیروکسن های با اندازه متوسط، منطقه بندی معکوس نشان می دهند و بررسی تغییرات ترکیب شیمیایی آنها بیانگر این است که زون بینابین هسته و حاشیه، از عناصر fe، al و ti تهی شده است، در حالیکه از mg، ca و si غنی شدگی نشان می دهد. نمودارهای تعیین سری ماگمایی و محیط زمین ساختی مبتنی بر پایه ترکیب شیمیایی کلینوپیروکسن ها نشان دهنده تشکیل آنها از یک ماگمای قلیایی تا نیمه قلیایی و با مقدار آب 5-2% و گریزندگی اکسیژن بالاست. همچنین، بررسی های دمافشارسنجی نشان می دهند که این کلینوپیروکسن ها در فشارهای حدود 1 کیلوبار و دمای 1230-1110 درجه سانتی گراد متبلور شده اند.

Mineral chemistry of clinopyroxene in the Eocene basaltic rocks of the Gardaneh Ahovan area, NE Semnan

Eocene volcanic and volcano sedimentary rocks cover a large area in the Gardaneh Ahovan northeast of Semnan. These rocks comprise mainly of basalt, andesite, trachyandesite, rhyolite and dacite with hyalo porphyry, porphyry and glomeroporphyry textures. The basaltic rocks are composed of plagioclase and clinopyroxene phenocrysts. Sericite, kaolinite, calcite and chlorite also form the secondary minerals in these rocks. The size of the clinopyroxenes of these rocks range from fine to medium and their compositions include ironmagnesiumcalcium type and plot in the diopside field. Mediumsize clinopyroxenes show reverse zoning and compositional changes so the middle zone (btween core and rim) is depleted in Fe, Al and Ti whereas enriched in the Mg, Ca and Si. The determination diagrams of the magmatic series and tectonic environments, based on the chemical composition of clinopyroxenes, suggest that they are crystallized from alkaline to subalkaline magma, contianing 25% water and high oxygen fugacity. Thermobarometery calculations also show that these clinopyroxenes were crystallized in pressures of ~1 kbar and temperatures of 11101230 deg;C.