گرو ه بندی مقاومت ژرم پلاسم برخی جمعیت های یونجه (medicago sativa l.) نسبت به حمله سرخرطومی برگ (hypera postica gyll.)

مقدمه: یونجه زراعی به طلای سبز معروف است یکی از مناسب‌ترین گیاهان علوفه‌ای شناخته شده در جهان است. آفت سرخرطومی برگ یونجه از جمله تنش‌های محدود کننده در تولید یونجه به حساب می‌آید. استفاده از ارقام متحمل روشی مطمئن و سودمند برای کنترل آفت سرخرطومی برگ در یونجه است. روش‌ها: به منظور گروه‌بندی تحمل به آفت در یونجه‌های زراعی، صفات 30 ژنوتیپ یونجه موجود در ژرم‌پلاسم در مزرعه آموزشی دانشگاه بوعلی‌سینا مورد ارزیابی قرار گرفت یافته‌ها: اثر ارقام و سطوح حمله آفات در ارتباط با صفات تعداد لارو، عملکرد علوفه ‌تر، عملکرد علوفه-خشک، ارتفاع زمان برداشت در سطح احتمال 1%(p≤%1) و صفت میزان خسارت در سطح احتمال 5% (p≤%5) اختلاف معنی‌دار نشان دادند. صفت تعداد لارو با میزان خسارت در سطح 5% (p≤%5) همبستگی مثبت و معنی‌دار داشت. در رگرسیون گام به گام، عملکرد علوفه خشک به عنوان متغیر تابع و سایر صفات به عنوان متغیر مستقل در نظر گرفته شدند. نتیجه‌نشان داد که عملکرد علوفه تر، درصد ماده خشک، درصد خسارت و میزان کلروفیل با ضریب تبیین تجمعی 26/90 بیش‌ترین تغییرات درصد خسارت را توجیه نمود. نتیجه‌گیری: با توجه به متغیر عملکرد علوفه خشک و مقایسات میانگین سایر صفات، ارقام یزدی35 و مائوپا102 با داشتن به ترتیب کم‌ترین تعداد لارو و کم‌ترین درصد خسارت و همچنین بالاترین ارتفاع زمان خسارت، متحمل‌ترین ارقام شناسایی شدند و ارقام تک بوته 92 و محلی میاندوآب با داشتن بالاترین تعداد لارو، درصد خسارت و همچنین کم‌ترین ارتفاع زمان خسارت به عنوان حساس‌ترین ارقام نسبت به حمله سرخرطومی شناخته شدند.

study of tolerance some of alfalfa genotypes (medicago sativa l.) to alfalfa weevil (hypera postica gyll.)

background and purpose: cultivated alfalfa, which is known as green gold, is one of the best and most suitable fodder plants known in the world. leaf weevil pest of alfalfa is considered as one of the limiting stresses in alfalfa production in the conditions of iran. material and methods: in order to group pest tolerance in cultivated alfalfa, the traits of 30 alfalfa genotypes in the germplasm were evaluated in the training farm of bu-ali sina university. findings: the interaction between the varieties and the levels of pest attack showed significant differences in relation to weevil number, fresh forage yield, dry forage yield, plant height at the time of harvesting at1% and the amount of damage at 5% probability. the number of larva had significant positive correlation at a level of 5% with damage amounts. in stepwise regression, damage percent as dependent and other traits as independent variables were used. the results showed that larvae number, leaf chlorophyll extent and plant height with 30/01 cumulative coefficient explained the most variations of damage percent. conclusion: considering to the percent of damage and the average comparison for other traits, yazdi35 and maoopa102 with the least number of larvae and the least percent of damage respectively and the highest height in attack or damage time as the most tolerance and cultivars tak buteh92 and mahaliemiandoab with the most larval number, damage percent and the lowest plant height were recognized as the most susceptible cultivars towards alfalfa weevil attack at damage time too.