تنوع ریختی گونه سیاه‌ماهی باله بلند (capoeta trutta) در زیرحوضه‌های بخش ایرانی حوضه آبریز خلیج‌فارس

مقدمه: این مطالعه به منظور بررسی تنوع ریختی سیاه‌ماهی باله بلند (capoeta trutta) در هفت جمعیت از زیرحوضه‌های بخش ایرانی حوضه خلیج‌فارس شامل حوضه‌های رودخانه سیروان، زاب کوچک، کارون، کرخه، زمکان، گدارخوش و زهره با استفاده از روش ریخت‌سنجی هندسی به اجرا درآمد. روش‌ها: برای این منظور تعداد 161 قطعه ماهی با استفاده از تورگوشگیر و الکتروشوکر نمونه‌برداری شدند. به منظور استخراج داده‌های ریختی در روش هندسی، از سمت چپ جانبی ماهی‌ها عکس گرفته شد و تعداد 18 لندمارک تعریف و رقومی‌سازی شد. براساس نتایج تحلیل همبستگی کانونی دو جمعیت گدارخوش و زاب کوچک از سایر جمعیت‌ها جدا تفکیک شده‌اند.نتایج و بحث: براساس نتایج فواصل ماهالانوبیس بین جمعیت‌های مورد مطالعه، بیشترین و کمترین مقدار فاصله ماهالانوبیس به ترتیب بین جمعیت‌های تنگ‌شیو و گدارخوش و جمعیت سیروان و زمکان بود. آنالیز خوشه‌ای نیز جمعیت‌های کرخه، کارون، سیروان، زمکان و تنگ‌شیو را در یک شاخه و جمعیت‌های گدارخوش و زاب کوچک را نیز در یک شاخه دیگر قرار داد. نتایج این مطالعه قابلیت انعطاف‌پذیری ریختی این گونه در سازگاری با زیستگاه‌های مختلف در صفات مشابه شامل عمق سر، تنه و دم و همچنین طول سر، خود را با شرایط زیستگاهی را نشان داد.

morphological variation of longspine scraper (capoeta trutta) in iranian sub basins of persian gulf basin

intrudaction: this work was conducted to study the morphological variation of longspine scraper (capoeta trutta) in seven populations in the iranina sub basins of the persian gulf basin, including sirvan, little zab, karun, karkheh, zemkan, godarkhosh and zohreh. methods: for this purpose, 161 specimens were sampled using cast net and electrofishing device. to extract morphological data in the geometric morphometric method, photographs were taken from the left side of fish, and then 18 landmark points were digitized on their 2d images. results and discussion: the results of canonical variate analysis showed that godarkhosh and little zab populations are separated from others. based on the results of mahalanobis distances between the studied populations, the maximum and minimum distances were between tang shive and godarkhosh populations and sirvan and zemkan populations, respectively. based on the cluster analysis, the populations of karkheh, karun, sirvan, zemkan and tang shive were clustered together and godarkhosh and little zab in another one. the results also showed the phenotypic plasticity of this species in adapting to different habitats in traits including depth of head, trunk and tail as well as head length, based on habitat conditions.