سمیت تنفسی سه اسانس گیاهی گل رز، بهارنارنج و یاس روی لاروهای سنین دوم، سوم و چهارم شب‏پره آرد، ephestia kuehniella zeller (lep.: pyralidae)، در شرایط آزمایشگاهی

مقدمه: شب‏پره مدیترانه ‏ای آرد، ephestia kuehniella (zeller) از آفات مهم محصولات انباری است که خسارت زیادی را وارد می‏کند. با توجه به اهمیت اقتصادی آفات انباری از جمله شب‏پره مدیترانه‏ای آرد و مقاومت آنها نسبت به حشره‏کش‏های متداول شیمیایی، یافتن یک روش ایمن، مناسب، اقتصادی و پایدار جهت کنترل و کاهش خسارت این آفات ضروری بنظر می‏رسد. استفاده از اسانس‏های گیاهی یکی از روش‏های مناسب جهت کنترل آفات انباری است که در سالیان اخیر مورد توجه قرار گرفته است. روش: در این بررسی، اثر کشندگی اسانس گیاهان گل رز، بهارنارنج و گل یاس روی لاروهای سنین دوم، سوم و چهارم این آفت در شرایط دمایی 2±27 درجه سیلسیوس، رطوبت نسبی 5±65 درصد و در تاریکی به روش تدخینی ارزیابی گردید. مقادیر lc50 محاسبه شده برای اسانس‌های گل رز، بهارنارنج و گل یاس روی لارو‏های سنین دوم، سوم و چهارم پس از 72 ساعت به ‏ترتیب برابر با «308.8، 658.7 و 636.9»، «446.6، 804.6 و 1183.3» و «1120.3، 2072.1 و 1761.7» میکرولیتر ‏بر ‏‏لیتر‏ هوا بود. میزان کشندگی اسانس‌ها با افزایش زمان تاثیر، زیاد شد. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که برخی اسانس‏های گیاهی در مدیریت آفات انباری می‏توانند یک جایگزین موثر برای ترکیبات شیمیایی باشند.

fumigant toxicity of three essential oils of rosa hybrida l., citrus aurantium l. and ixora chinensis l., on second, third and fourth instars larvae of ephestia kuehniella zeller (lep.: pyralidae) under laboratory conditions

introduction: the mediterranean flour moth, ephestia kuehniella (zeller), is one of the most important pests ofstored products which causes a lot of damage s . considering the economic importance of controlling of stored product pests, such as the mediterranean flour moth and their resistance to conventional chemical i nsecticides, finding a safe, suitable, economical and sustainable way to control these pests and reduce the ir damage s seems necessary. the use of plant essential oils is one of the suitable methods for controlling stored product pests, which has been consi dered in recent years. methods: in this study the lethality effect of essential oils of rosa hybrida , citrus aurantium and ixora chinensiswere studied on the second, third and fourth instars larvae of e. kuehniella at laboratory conditions. the experimentswere conducted at 27±2 °c, and 75±5% relative humidity under dark conditions.results and discussion: lc 50 values of r. hybrida , c. aurantum and i. chinensis essential oils on the second, thirdand fourth instars larvae after 72 hours were »308.8 , 658.7 and 636.9 «, »446.7 , 804.6 and 1183.3 « and »1120.3 ,2072.1 and 1761.7 « μ l.l 1 air, respectively. the lethality of the essential oils increased with increasing effect time.the results of this study showed that using of some plant essential oils could be an appropriate alternative tochemical compounds in managing of stored product pest s’ controls.