حفاظت طولانی مدت ژرم پلاسم ارزن دانه‌ای (panucum miliaceum l.) بومی شمال غرب ایران

مقدمه: حفظ و نگهداری ذخایر ژنتیکی گیاهی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. با استفاده از تکنیک نگهداری بذر در دمای فراسرد، می‌توان بذر را به طور طولانی مدت و با هزینه بسیار کمتر ذخیره‌سازی کرد. در پژوهش حاضر حفاظت انجمادی بذور گیاه ارزن به روش شیشه‌ای شدن مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روش ها: آزمایش در قالب فاکتوریل (با دو فاکتور، فاکتور اول در دو سطح محلول شیشه‌ای کردن (pvs2 و pvs3) و فاکتور دوم زمان‌های شیشه‌ای کردن طی پنج سطح زمانی (20، 40، 60، 80 و 100 دقیقه)) و با آرایش طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام پذیرفت. نتیجه و بحث: نتایج تجزیه واریانس نشان داد که کلیه صفات (طول ریشه‌چه، طول ساقه‌چه و درصد جوانه‌زنی) از نظر زمان تیمار در سطح احتمال یک درصد (p≤%1) معنی‌دار بودند. همچنین، نوع محلول برای صفات طول ریشه‌چه و طول ساقه‌چه و اثر متقابل زمان تیمار در نوع محلول تنها برای صفت طول ساقه‌چه در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بود. تیمار بذور ارزن با محلول‌های محافظت کننده به مدت 60 دقیقه، بیشترین میزان جوانه‌زنی را در مقایسه با سایر تیمارها نشان داد. نتایج نشان داد که بذور تیمار شده با محلول pvs3 دارای طول ساقه‌چه کمتر ولی طول ریشه‌چه بیشتری نسبت به محلول pvs2 بودند. نتیجه گیری کلی: به طور کلی می‌توان روش حفاظت انجمادی را یک روش مناسب به منظور حفاظت از ژرم‌پلاسم گیاه ارزن تلقی نمود. محلول pvs3 در زمان 60 دقیقه دارای بیشترین میانگین درصد جوانه‌زنی بود که بهترین ترکیب تیماری برای نگهداری طولانی مدت ارزن به شمار می‌رود.

long-term protection of germplasm millet (panucum miliaceum l.) native to northwestern iran

introduction:preservation of plant genetic resources is of particular importance. using ultra-cold seed storage techniques, seeds can be stored for a long time at a much lower cost. in the present study, the cryopreservation of millet seeds by a verification method was investigated. the experiment in factorial format (with two factors, the first factor in two levels of dewatering solution (pvs2 and pvs3) and the second factor in dewatering times in five- time levels (20, 40, 60, 80, and 100 minutes) and with a completely randomized design and it was done with three repetitions. the results of the analysis of variance showed that all traits (root length, stem length, and germination percentage) were significant in terms of treatment time at the level of 1% probability. also, the type of solution was significant for root length and shoot length and the interaction effect of treatment time in solution type was significant only for shoot length at the level of 1% probability. treatment of millet seeds with protective solutions for 60 minutes showed the highest germination rate compared to other treatments. the results showed that seeds treated with pvs3 solution had shorter stem length but longer root length than pvs2 solution. in general, cryopreservation can be considered as a suitable method to protect the germplasm of millet. pvs3 solution had the highest average germination percentage at 60 minutes, which is the best treatment composition for long-term storage of millet.