اثر سویه های اگروباکتریوم رایزوژنز بر القای ریشه مویین در ریزنمونه های مختلف گیاه یونجه

مقدمه: تراریخت‌سازی میانجی‌گری شده توسط آگروباکتریوم، یک فن آوری کارآمد برای القای ریشه‌ های مویین می‌باشد. در پژوهش حاضر، اثر سویه اگروباکتریوم رایزوژنز و نوع ریزنمونه بر القای ریشه مویین در گیاه یونجه بررسی گردید. روش‌ها: آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در دانشگاه آزاد اسلامی واحد سبزوار انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل سویه اگروباکتریوم رایزوژنز در چهار سطح a13، 318، 15834و a4 و نوع ریزنمونه در دو سطح ریزنمونه برگ و هیپوکوتیل بودند. نتایج و بحث: بیشترین درصد القای ریشه مویین، در ریزنمونه‌های برگ تلقیح شده با سویه باکتریایی a4 به دست آمد که به طور معنی‌داری بیشتر از سایر سویه‌های اگروباکتریوم رایزوژنز بود. تلقیح با سویه باکتریایی 318، باعث کمترین القای ریشه مویین در ریزنمونه‌های برگ و هیپوکوتیل گردید. سویه‌های باکتریایی a13 و 15834 به ترتیب بیشترین تعداد ریشه مویین در ریزنمونه‌های برگ و هیپوکوتیل را تولید نمودند. کمترین تعداد ریشه مویین در ریزنمونه‌های برگ نیز در شرایط تلقیح با سویه 318 تولید گردید. بیشترین و کمترین طول ریشه مویین در ریزنمونه‌های برگ، به ترتیب در شرایط تلقیح با سویه‌های باکتریایی a4 و 318 مشاهده شد. در ریزنمونه های هیپوکوتیل، تفاوت معنی‌داری بین سویه‌های مختلف اگروباکتریوم رایزوژنز در رابطه با تعداد و طول ریشه مویین وجود نداشت. نتایج حاصل از تفکیک محصولات واکنش pcr و آشکارسازی باندها، حضور ژن rolb در ژنوم سلول‌های ریشه‌های مویین را تایید نمود. با توجه به نتایج، استفاده از ریزنمونه برگ همراه با سویه a4 اگروباکتریوم رایزوژنز جهت تولید ریشه های مویین در گیاه یونجه قابل توصیه می‌باشد.

effect of agrobacterium rhizogenes strains on hairy root induction in different explants of alfalfa

introduction: agrobacterium-mediated transformation is an efficient technology for induction of hairy roots in plants. in the present study, the effect of agrobacterium rhizogenes strains and explant type on hairy root induction in alfalfa was investigated. methods: a factorial experiment was conducted in a completely randomized design with three replications in islamic azad university, sabzevar branch. the studied factors were agrobacterium rhizogenes strains at four levels (a13, 318, 15834 and a4) and explant type at two levels (leaf and hypocotyl). results and discussion: the highest percentage of hairy root induction was obtained in leaf explants inoculated with bacterial strain a4, which was significantly higher than other strains of agrobacterium rhizogenes. inoculation with bacterial strain 318 caused the least induction of hairy roots in leaf explants and hypocotyl. bacterial strains a13 and 15834 produced the highest number of hairy roots per leaf and hypocotyl explants, respectively. the lowest number of hairy roots in leaf explants was produced under inoculation with 318 strain. the highest and lowest hairy root length in leaf explants, were observed under inoculation with bacterial strains a4 and 318, respectively. in hypocotyl explants, there was no significant difference between strains of agrobacterium rhizogenes in terms of number and length of hairy roots. the results of separation of pcr products using gel electrophoresis, confirmed the presence of rolb gene in the genome of hairy root cells. according to the results, inoculation of leaf explants with a4 strain of agrobacterium rhizogenes is recommended to produce hairy roots in alfalfa.