بررسی ویژگی های ریخت‌شناختی گوشواره، غدد سیاتیوم و بذر در گونه های زیرجنسChamaesyce از جنس Euphorbia (Euphorbiaceae) در ایران

از جنس فرفیون حدود 90 گونه‌ در ایران گزارش شده است که هشت گونه آن متعلق به زیر جنسchamaesyce می باشد. گونه ها در این زیر جنس به صورت خزنده تا برافراشته، برگها متقابل، در قاعده مورب، دمبرگدار، گوشواره دار، سیاتیوم‌ها محوری، غده ها زایده دار و بذرها بدون کارونکول می ‌باشند. در این بررسی، شکل، اندازه، تزیینات و رنگ بذرهای 8 گونه از زیر جنسchamaesyce ، مورد بررسی قرار گرفت. همچنین به منظور مقایسه، دو گونه از زیر جنس esula و یک گونه از زیر جنس cystidospermum نیز مورد ارزیابی قرار گرفتند. شکل بذرها از تخم مرغی-چهارگوش تا تخم مرغی- استوانه ای و تزیینات از صاف، چروکیده تا شیار دار منظم یا نامنظم و با تنوع رنگی خاکستری، سیاه، صورتی و قهوه ای متغیر است. همچنین مقایسه بذرهای زیر جنس chamaesyce با گونه های دو زیرجنس esula و cystidospermum گویای تفاوت های مشخصی بین آنها می باشد. از مشخص ترین تفاوت ها اندازه و تزیینات سطح بذر و وجود کارونکول در زیر جنس‌های دیگر می باشد. گوشواره‌ها از مثلثی پهن تا کشیده و نخی شکل متغیر بودند. شکل، رنگ غدد و زواید آنها بررسی شد و شکل غدد از بیضی کشیده تا تخم مرغی متغیر بود. زواید نیز در اندازه، شکل و رنگ متفاوت بودند. عکس برداری و اندازه گیری به ترتیب به کمک میکروسکوپ دیجیتالی dino-lite مدل am413t و نرم افزارmicrostructure measurement انجام گرفت. بررسی های آماری مقدماتی با استفاده از صفات کمی و نرم-افزارspss ver 6 انجام گرفت. به منظور تعیین مناسب بودن صفات انتخابی در تمایز گونه-ای از جدول anova و به منظور تعیین روابط بین گونه ای از تجزیه خوشه ای با روش (ward) بهره گرفته شد. پس به عنوان نتیجه گیری کلی مشخص شد که با توجه به تنوع ریختی بذر در نمونه‌های بررسی شده، اندازه، شکل، تزیینات سطح بذر و رنگ آنها به عنوان ویژگیهایی کلیدی در تفکیک گونه ها کاربرد دارد. گوشواره ها و شکل غدد و زواید نیز در این گروه به عنوان صفتی متمایز کننده برای شناسایی گونه‌ها تا اندازه ای مفید واقع می شوند.