بایسته های شهر مطلوب در آرمان شهر اسلامی

در اتوپیاهای تاریخی و آرمانشهرهای حکیمان و فیلسوفان، شهر مطلوب، مرکز شور و حرکت و جنبش آمیخته با تعقل و همگرایی توصیف گردیده و در آرمانشهر اسلامی، اوصاف یاد شده با نگاهی معنوی و ارزشی تشخص یافته است. در این نوشتار به توصیف شهر و مدیریت آن از منظر اسلامی توجه گردیده و برای هر کدام بایسته ها و اوصافی به تبیین درآمده است.شهر اسلامی مرکز و محور شیوه ای معنوی از حیات است که عوامل طبیعی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی و سیاسی آمیخته با معنویت آن را هویت بخشیده و ساختارش را عینیت می دهد. بایسته های چنین شهری از درون آموزه های اسلامی سر بر می آورد و با خصلت های تعاون و معاضدت و یاری گری یکدیگر در هم می آمیزد، که این تعاون و معاضدت، بر مبنای برّ و تقوا و نیکی ها رخ می دهد. آمیختگی ساختارهای شهر با عنصر عدالت اجتماعی، که موجی مقدس از امواج گسترده ی حیات اسلامی است، بهگونه ای است که عدالت، درونی انسان هایی است که در شهر و در قالب مدنیت حیات خود را تداوم می دهند. نظم عنصر دیگری است که در همه ی شوون حیات اجتماعی نمود می یابد. پدیده ی متعالی دیگر عقلانیت جمعی ساکنان شهر اسلامی است، که در همه ی مظاهر حیات شان متجلی و نمودار است. بالاخره نزاهت اخلاقی، خصلتی دیگر از خصال برجسته ی شهروندان جامعه ی اسلامی است.