جایگاه انتقاد و اهمیت آن در حفظ سرمایه ی اجتماعی

واژه ی نقد در مفهوم لغوی آن، تفکیک سره از ناسره، جدا کردن ناخالصی‏ها از خالصی‏ها، شی‏ را در محک قرار دادن و سالم را از ناسالم تشخیص دادن است و منتقد در عرصه ی انتقاد در پی رفع بدی ها، ناخالصی‏ها وپلیدی هاست.انتقاد، هم می‏تواند با هدف روشن نمودن حقایق و خوبی ها سازنده و ارزشمند باشد و هم می‏تواند با هدف بزرگ نمایی عیوب و پوشاندن خوبی ها و هتک حرمت و توهین و افترا مبتنی بر شایعات، مخرب و ضدارزش باشد.در اسلام نقد و انتقاد از مسایل مهم و اساسی است که همراه با مکانیزم عملی خاص و با حریمی مشخص و مرتبط با سایر مفاهیم اسلامی، معنی و مفهوم پیدا می‏کند و در قالب امر به معروف، نهی از منکر، النصیحه لایمه المسلمین (خیرخواهی رهبران اسلامی) و... تجلی می‏یابد. در این مقاله به بازکاوی این مهم و تعیین حد و حدود و مرزهای روا و ناروای آن و نقش کلیدی که در فراهم کردن اسباب مشارکت عمومی و خلق سرمایه ی اجتماعی دارد، در نظام اسلامی می پردازیم.