مولفه‌های همبستگی اجتماعی با تاکید بر تحلیل مضمون سوره آل عمران

یکی از روش‌های کاربردی در عرصه روش تحقیق کیفی، روش تحلیل مضمونی است که به هویداسازی مضمون‌های پایه‌ای در یک متن می‌انجامد و از این رهگذر، تحلیل داده‌ها در شبکه مضمونی یک الگو و مدل از مفاهیم موجود در متن امکان‌پذیر می‌شود. با توجه به اینکه در عصر حاضر، پالایش جوامع بشری از چندگانگی مورد توجه بسیاری از اندیشوران قرار گرفته و تلاش‌های فراوانی در جستجوی راهبردهای موثر برای تحقق همبستگی اجتماعی انجام می‌شود، مسئلۀ اصلی پژوهش حاضر، آن است که بر اساس دیدگاه‌های تفسیری مفسرانِ کتب تفسیری با رویکرد اجتماعی، مولفه‌های همبستگی اجتماعی با تاکید بر تحلیل مضمون سوره آل عمران چیست؟ بدین‌منظور با استفاده از روش تحلیل مضمون، به تحلیل نظام‌مند داده‌های متنی در کتب تفسیری پرداخته شده است. یافته‌های پژوهش گویای آن است که تحقق همبستگی اجتماعی، مستلزم توجه به مقوله‌های متعددی با جهت‌گیری‌های اعتقادی، رفتاری و اخلاقی است. تحقق همبستگی اجتماعی با نظر به بعد اعتقادی در سایه باور توحیدی، اعتقاد به نظام پاداش و جزای الهی، و از منظر بعد اخلاقی شامل عدالت‌خواهی، محبت‌ورزی، دوری از تکبر، مداراجویی، همزیستی مسالمت‌آمیز، مسئولیت‌پذیری، عدم دلبستگی به مادیات، پایبندی به عهد و پیمان‌ها، توجه به صفات پرهیزگاران، خردورزی و حسن ظن نسبت به دیگران است. خوش‌رفتاری، دشمن‌ستیزی، استقامت در راه حق، نظارت همگانی و مشورت‌جویی نیز در زمره مهم‌ترین مٶلفه‌های همبستگی اجتماعی با نظر به بعد رفتاری به شمار می‌آیند.

the components of social cohesion with emphasizing on the thematic analysis of surat al imran

in islam, the continuation of family ties as a value has been strongly observed. some pundits like ayatollah khamenei believe that the system of kinship in the present time has a special role and mechanism. the goal of this research is to study the roles of kinship in strengthening the family in the system of imam khamenei’s thought. the method of the research is survey research and the main tool of the collection of data is a questionnaire. the statistical population of the research is heads of householders in municipal districts megacity of tehran (to interpret the existing functions of kinship networks). based on field assessments provided in tehran, the role of kinship participation in important life events; socialization; emotional support, social control; the way of spending leisure time; marriage; and childbirth has little difference with the quranic measures of the supreme leader. but this is not the case in functions like care and protection; financial and economic support, and doing housework. the system of kinship still has different functions and roles but the social, cultural, and economic conditions have created changes in these roles. kinship. the family ties should solidify more on the islamic and quranic teachings and standards to deploy the opportunities of family ties in strengthening the family in iran.