نقد خاستگاه دین از منظر وبر بر اساس دیدگاه مرتضی مطهری

بر اساس دیدگاه ماکس وبر به عنوان یک جامعه شناسان دین، شاید بتوان ادعا کرد که اکثر ادیان بزرگ دنیا، منشا منطقی ندارند؛ نه تنها آسمانی نیستند، بلکه زمینی هم نیستند؛ به عبارتی تلاش دارند تا دین را پدیده ای غیرمنطقی بدانند. اما از نگاه مرتضی مطهری به عنوان یک متفکران مسلمان، ریشه و منشا و به عبارتی خاستگاه دین، ماوراء طبیعت است. اگر غرض و غایت آن نیز ظهور در طبیعت باشد، به این دلیل است که دین برای رساندن انسان به زندگی حقیقی، باید به زبان و فهم انسان تنزل نماید. دین مساله‏ای با بنیانهای الهی است که دارای وجود حقیقی نیست که جنس و فصل داشته باشد. به عبارتی جوهره آسمانی دین بر اساس نظریات زمینی و قابل مناقشه جامعه شناسان دین قابل شناخت نخواهد بود؛ بلکه پرداختن به جوهره دین و سپس شناخت و تشخیص پدیده‏های دینی اصیل از غیر اصیل تنها از طریق صاحب دین ممکن خواهد بود. بنابراین تلاش این است تا متغیر این مقاله یعنی خاستگاه دین با استفاده از روش اکتشافی و رویکرد توصیفی- تحلیلی، با مراجعه مستقیم به اسناد و مراجع دست اول، به صورت روشن و بر اساس مبانی مطهری بازنمایی شود تا نتیجه مطلوب حاصل گردد.

criticizing the origin of religion from weber’s point of view based on morteza motahari’s point of view

based on max weber’s view as a sociologist of religion, it may be possible to claim that most of the world’s great religions do not have a logical origin; not only is it not heavenly, it is also not earthly. in other words, they try to consider religion as an irrational phenomenon. but from the point of view of martyr motahari as a muslim thinker, the root and origin of religion is supernatural. if its purpose and goal is to appear in nature, it is for this reason that religion must be reduced to human language and understanding in order to bring man to real life. religion is a matter with divine foundations that does not have a real existence that has gender and season. in other words, the heavenly essence of religion cannot be known based on the earthly and debatable theories of sociologists of religion; rather, dealing with the essence of religion and then knowing and distinguishing authentic religious phenomena from non-authentic ones will be possible only through the person of religion. therefore, the effort is to present the variable of this article, i.e., the origin of religion, by using the exploratory method and descriptive-analytical approach, with direct reference to first-hand documents and references, in a clear way and based on the foundations of shahid motahari. in order to achieve the desired result, by describing the data and documents, analyzing and comparing them, an attempt has been made to present a desirable and acceptable result.