نقد برون گفتمانی پارادایم‌های عدالت در اندیشه سیاسی غرب

هدف مقالۀ حاضر، واکاوی و نقد پارادایم‌های گوناگون فلسفی غرب در باب عدالت است. از آغاز شکل‌گیری فلسفۀ سیاسی در یونان باستان، مفهوم عدالت در کانون توجه بوده است. ماحصل جدال‌های نظری و معرفتی در مورد مقولۀ عدالت، شکل‌گیری پارادایم‌های فکری تاریخی متفاوت در اندیشۀ سیاسی غرب بوده که می‌توان آن‌ها را در سه دستۀ کلان پارادایم کلاسیک، مدرن و پسامدرن جای داد؛ اما در درون هر کدام از این پارادایم‌ها، شباهتها و تفاوت‌هایی رخ‌نمایی می کند. به نظر می‌رسد این پارادایم‌ها، کمتر مورد نقد برون گفتمانی قرار گرفته‌اند. ازاین‌رو، پژوهش حاضر حول این پرسش‌ها شکل‌گرفته است: 1. مهم‌ترین وجه تمایز، میان پارادایم‌های عدالت در اندیشۀ مغرب زمین چیست؟ 2. از منظر برون گفتمانی، چه نقدهایی می‌توان بر این پارادایم‌ها وارد نمود؟ یافته های پژوهش بر مبنای رویکرد نظری تحلیل گفتمان انتقادی، حاکی از آن است که وجه ممیزۀ پارادایم کلاسیک، عدالت متافیزیک‌گونه، وجه ممیزۀ پارادایم مدرن، عدالت قراردادگرایانه و انسان‌مدار (اومانیسم) و وجه ممیزۀ پارادایم پسامدرن عدالت، نسبیت‌گرایی و تکثر ذاتی است. همچنین، مطلق‌انگاری عدالت در پارادایم کلاسیک، ماتریالیستی بودن عدالت در پارادایم مدرن و بی‌بنیانی و ضدجوهرگرایی بودن مقولۀ عدالت در پارادایم پسامدرن، مهم‌ترین انتقادات برون‌گفتمانی از پارادایم‌های مذکور حاکم بر دنیای غرب است.