بررسی مراحل و راهکارهای مدیریت پسماندهای تخریب و ساخت در بلایای طبیعی

در فاصله سال‌های 2000 تا 2012 بلایا سبب مرگ 2/1 میلیون نفر و خسارتی معادل 7/1 تریلیون دلار در سطح جهان گردیده‌اند. بلایا می‌توانند با توجه به شدت و ماهیت‌شان حجم زیادی از آوارها و پسماندها را ایجاد کنند. برای هر خانه‌ و ساختمان‌ تخریب شده، مقدار پسماند تولیدی می‌تواند از 30 تا 113 تن به ازای هر خانوار متغیر باشد. این حجم عظیم پسماندها، مدیریت پسماندهای جامد را مختل کرده و همچنین بر واکنش‌های اضطراری، بهداشت و سلامت عمومی و عملیات امداد‌رسانی پس از حادثه اثر می‌گذارند. بنابراین مدیریت پسماندها و بویژه پسماندهای ساختمانی در هنگام بلایا که حجم عمده‌ای را شامل می‌شوند، از اهمیت به‌سزایی برخواردار است. اقدامات مدیریت پسماند بلایا شامل سه مرحله عمده 1) مرحله اضطرار، 2) مرحله احیای مقدماتی، و 3) مرحله احیای نهایی می‌باشند. در این مقاله در مورد گزینه‌های فنی مدیریت پسماندهای بلایا از جمله نحوه تخمین مقدار پسماندهای تخریب و ساخت، برنامه‌ریزی و نیاز‌های مدیریت در شرایط اضطرار، ذخیره‌سازی موقت در ایستگاه انتقال، نحوه استفاده مجدد و بازیافت، دفع و اولویت‌بندی اقدامات بحث گردیده است. بررسی‌ها نشان می‌دهند که بسیاری از پسماندهای تخریب و ساخت نظیر آجر، بلوک، بتن، آسفالت، قطعات گچی پیش‌ساخته، کاشی‌، و ورقه‌های آهنی، در کاربردهای مختلفی از جمله خاک پوششی پسماندها در محل دفن، پرکننده بتن و زیراساس جاده‌ها، فونداسیون بناها، تولید سیمان، بهبود زه‏کشی خاک کشاورزی، و افزودنی کودهای شیمیایی و کمپوست قابل استفاده می‌باشند.