اثر مدیریت بر میزان و تراکم ضایعات چوبی در جنگل‌های غرب استان گیلان

زمینه و هدف: ضایعات چوبی درشت در اکثر اکوسیستم‌های جنگلی وجود دارد. این ضایعات چوبی علاوه بر استفاده‌های تجاری، فرصت زیست را برای موجودات زنده فراهم می‌کند؛ بنابراین وجود آن در اکوسیستم جنگل امکان جلوگیری از انقراض گونه‌ها را مهیا می‌کند. در ایران، از این ضایعات چوبی به‌عنوان منبعی جهت رفع نیاز چوبی به دلیل کمبود منابع چوب استفاده می‌شود. هدف از تحقیق بررسی میزان و تراکم ضایعات چوبی درشت، در سه کلاسه شیب کم (صفر تا 20 درصد)، متوسط (20 تا 40 درصد) و شیب زیاد (40 درصد به بالا) و نوع مدیریت در جنگل های غرب استان گیلان می باشد.روش بررسی: مطالعه حاضر در سه پارسل مدیریت شده و سه پارسل مدیریت نشده انجام شد. نمونه برداری با استفاده از خط نمونه ها انجام شد. متغیرهای اندازه‌گیری شده (شامل قطر و طول قطعه های چوبی در شیب های کم، متوسط و زیاد) با استفاده از روش تجزیه واریانس با یکدیگر مقایسه شدند تا مشخص گردد بین کدام تیمارها اختلاف آماری معنی داری وجود دارد.یافته ها: نتایج نشان داد که با افزایش شیب زمین، میزان و تراکم ضایعات چوبی درشت نیز افزایش می‌یابد. میانگین میزان حجم ضایعات چوبی درشت در شیب کم، متوسط و زیاد به ترتیب برابر با 2/65، 3/13 و 5/54 مترمکعب در هکتار است. نتایج حاصل از تجزیه واریانس میزان ضایعات چوبی درشت در سه تیمار با شیب‌های کم، متوسط و زیاد نشان داد که میزان ضایعات در بین شیب های مختلف مورد مطالعه اختلاف معنی داری دارند. همچنین میانگین تراکم ضایعات چوبی درشت در شیب کم، متوسط و زیاد به ترتیب برابر با 869، 852 و 2176 تعداد در هکتار است. افزایش شیب باعث بیشتر شدن میزان و تراکم ضایعات چوبی درشت در جنگل می‌شود. میزان ضایعات چوبی در کلاسه شیب کم در دو وضعیت مدیریتی تقریباً یکسان می باشد. میزان و تراکم ضایعات چوبی درشت در جنگل مدیریت‌شده بیشتر از جنگل مدیریت نشده بود. درصد کیفیت ضایعات چوبی درشت با پوسیدگی درجه یک در جنگل مدیریت شده بیشتر از جنگل مدیریت نشده بود.بحث و نتیجه گیری: این مطالعه می تواند از مناطقی که وضعیت شیب و مدیریت مشابه با منطقه مورد نظر در این تحقیق دارند، یک میانگینی ارائه نماید تا بتوان یک برآوردی از میزان ضایعات موجود در منطقه داشت. آگاهی از میزان ضایعات چوبی به برنامه ریزان و تصمیم گیران در جهت مدیریت بهینه این ضایعات کمک خواهد کرد.

management and the amount and density of woody debris at the west forests of guilan province

background and objective: large woody debris is found at the most of the forest ecosystems. this woody debris provides commercial uses and living opportunities for organisms. therefore, its existence reduces species extinction in the forest ecosystem. this debris is considered as a source of wood in iran because of shortage wood. the aim of this research was to study the effects of three slope classes including low slope (0 to 20%), moderate (20 to 40%) and high slope (>40%) and management regimes on the amount and density of woody debris at the western part of guilan forests.material and methodology: data were collected from three managed parcels and three unmanaged parcels using linear sampling method on lines with a length of 100 meters and a network of 200×200 meters. the measured variables including diameter and length of woody debris at the different slope classes were compared using the analysis of variance (anova) to determine which of the treatments were statistically significant.findings: the results showed that with increasing slope, the amount and density of large woody debris increased. the average large woody debris in low, moderate and high slopes was 2.65, 3.13, and 5.54 cubic meters per hectare, respectively. we observed a significant difference among slope classes in terms of amount of woody debris. also, the average density of large woody debris on low, medium and high slopes was 869, 852 and 2176 cubic meters per hectare, respectively. higher slope, higher amount and density of woody debris. at the low slope class, the amount of woody debris was similar at two management regimes. the amount and density of large woody debris in the managed forests was more than these in the unmanaged forests.discussion and conclusion: the quality of large woody debris at the grade one of quality at the managed forest was more than unmanaged forest. this study will provide information about the amount and density of woody debris at the different slope classes and management regimes. awareness of the amount of woody debris will help planners and decision makers to optimize their management.