شناسایی قواعد آمره حقوق بین‌الملل با نگاهی به امکان ظهور قواعد آمره در حقوق بین‌الملل محیط‌زیست

یکی از مفاهیم کلیدی که در توسعه حقوق بین‌الملل نقش مهم داشته است،  مفهوم قواعد آمره بوده است. قواعد آمره به دلیل ماهیت بنیادین و تخطی‌ناپذیری در راس سلسله مراتب هنجاری در حقوق بین‌الملل قرار می‌گیرند و براین اساس تمامی دولت‌ها در رعایت آنها دارای منفعت حقوقی هستند. علیرغم اینکه درباره مفهوم قواعد آمره به عنوان بخشی از بدنه حقوق بین‌الملل، کمتر تردید شده است، ضوابط شناسایی و محتوای آن همواره محل بحث بوده است؛ از این رو، چیستی این قواعد و ارائه راهکاری دقیق برای شناسایی آن یکی از مسائل مناقشه‌برانگیز و دشوار حقوق بین‌الملل به شمار می‌آید. این مقاله در پی پاسخگویی به این سوال است که با توسل به چه معیارهایی می‌توان قواعد آمره را در پهنه حقوق بین‌الملل مورد شناسایی قرار داد و پس از آن نگاهی به امکان ظهور قواعد آمره در قلمرو حقوق بین‌الملل محیط زیست خواهد کرد. روش بررسی این پژوهش، تحلیلی-توصیفی می‌باشد و شیوه گردآوری اطلاعات، کتابخانه‌ای است. با هدف زدودن ابهامات در خصوص چگونگی شناسایی قواعد آمره، دو معیار «قاعده حقوق بین‌الملل عام» و «پذیرش و شناسایی» به عنوان معیارهای پیشنهادی در این راستا مورد واکاوی قرار خواهند گرفت. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد برخی قواعد مرتبط با حقوق بین‌الملل محیط‌زیست، از جایگاه قاعدة آمره برخوردار بوده؛ ولی می‌بایست از سوی «جامعة بین‌المللی دولت‌ها در کُل» نیز مورد پذیرش و شناسایی واقع گردند؛ که تا آن زمان قواعد مذکور فاقد اثر آمره خواهند بود.

identification of jus cogens norms of international law with a glance to the possibility of emergence of jus cogens norms of international environmental law

jus cogens norms of international law are among the key concepts cotibuting the development of international law. these norms stand out among other international norms because they uphold the fundamental values of the international community; contrary to mutual international obligations, these norms are owed by and in the interest of all states. although there is no uncertainty regarding the concept of jus cogens norms in the international law literature, the identification parameters and contents of such norms have always been subject to debate. therefore, it is both controversial and difficult to explain the nature of jus cogens norms and develop an effective solution to identify them. this descriptive-analytical desk research seeks to answer this question: what criteria could be helpful in identifying such norms against the backdrop of international law? and consequently which jus cogens norms belong to the realm of international environmental law. to shed light on how to correctly identify jus cogens norms, this study proposes and examines two criteria: the ’rule of general international law& and the &acceptance and recognition&.the results show that some principles of international environmental law, despite the fact that have the potential to become jus cogens norms, they have not been able to achieve that status, yet.