بررسی نحوه توزیع عوامل کاربری اراضی شهری در طرح های توسعه شهری از منظر عدالت اجتماعی

زمینه و هدف: در سرتاسر جهان، کشورها به طور فزاینده ای در حال شهری شدن هستند است ولی خدماتی که پاسخگوی نیازهای مختلف آنها باشد، به گونه ای مناسب، پاسخگوی شهروندان نیست. لذا یکی از مهم ترین دغدغه های برنامه ریزان و مدیران شهری، نحوۀ توزیع و تخصیص منابع و خدمات شهری به صورت عادلانه در سطح مناطق مختلف شهر برحسب نیازهای جامعۀ شهری می باشد. توزیع بهینۀ خدمات، ارتباط مستقیمی با برنامه ریزی کاربری اراضی دارد. این مقاله با هدف بررسی نحوه توزیع عوامل کاربری اراضی شهری از منظر عدالت اجتماعی در نواحی مختلف شهر سبزوار صورت گرفته است.روش بررسی:  روش تحقیق تحلیلی-تطبیقی بوده و از تکنیک های آماری و مدل های کاربردی امتیاز استاندارد شده و نزدیکترین مجاورت یا (همسایگی) استفاده شده است.یافته ها: نتایج تحقیق نشان می دهد که شهر سبزوار در مقایسه با سرانۀ پیشنهادی طرح جامع سال 1388 و سرانه های رایج در کشور فاصلۀ زیادی دارند. و در مقایسه با طرح جامع شهر سبزوار، با کمبود 9.84 مترمربّعی در کاربریهای خدماتی(تجاری، آموزشی، آموزش عالی، فرهنگی، مذهبی، اداری، بهداشتی درمانی، پارک و فضا سبز، ورزشی) خود مواجه می باشد. همچنین توزیع فضایی خدمات شهری در نواحی 13 گانۀ آن حالت نامتعادلی را نشان می دهد به گونه ای که ناحیۀ 13 و 7 برخوردارترین این نواحی و ناحیۀ 11 محروم ترین ناحیه از نظر خدمات عمومی می باشد و براساس مدل  مشخص شد که الگوی توزیع کاربری ها در سطح شهر بر اساس الگوی کاملاً خوشه ای توزیع شده اند، یعنی تجمّع و تمرکز برخی از کاربری ها در یک مکان بیشتر از مکان های دیگر است و فقط کاربری فرهنگی الگوی تصادفی و کاربری نظامی و انتظامی دارای الگوی یکسان و منظم می باشد.بحث و نتیجه گیری: با توجه به پژوهش حاضر مسئولین باید سعی کنند فرصت های برابر از حیث دسترسی به خدمات شهری را خلق نمایدو  همچنین با استفاده از فضای باز نظیر اراضی بایر به منظور رفع کمبودهای هر ناحیه و ایجاد فضای زندۀ شهری تلاش نمایند تا توزیع خدمات و تسهیلات متناسب با جمعیّت ناحیه و شعاع دسترسی باشد. و کاربری ها به طور متوازن و متناسب با جمعیّت در بین نواحی  توزیع شوند.

Investigating the Distribution of Urban Land Use in Urban Development Projects in Terms of Social Justice (Case Study: Sabzevar City)

Background and Objective: Around the world, countries are increasingly moving toward urban but to meet the needs of their service is, appropriately, is accountable to citizens. Therefore, one of the main concerns of city planners and managers is how to fairly distribute and allocate urban resources and services in different areas of cities in proportion to the needs of urban society. Optimal distribution services, is directly related to landuse planning. This article aims to examine the distribution of urban land use from the perspective of social justice in different.Materials and Methodology: areas Sabzevar been done The research method was analyticalcomparative while using statistical techniques as well as practical models including standard rate and the closest proximity or neighborhood (RN) is used.Results: The results show that the proposed comprehensive plan Sabzevar compared with 1388 per capita and per capita are far common in the country. Sabzevar in comparison to the master plan, a shortage of 9.84 square meters in land services (commercial, education, higher education, cultural, religious, administrative, health, parks and green space, sports). The spatial distribution of urban services in 13urban wetland areas shows that unstable condition So that District 13 and 7 enjoyed the most disadvantaged areas and the District 11 area of public services and cultural user’s only random pattern and the military and police have a regular pattern is the same.Discussion and Conclusion: According to the present study, the authorities should try to create equal opportunities in terms of access and also using open space such as barren lands to meet the fees of each area and create a search living space to provide special services and facilities. With the population of the area and the radius of access. And the uses are evenly distributed among the districts in proportion to the population.