شبیه سازی روند تغییرات کاربری اراضی شهر گچساران با استفاده از مدل سلول های خودکار

زمینه و هدف: با توجه به پیامدهای توسعه شهری از جمله تغییر و تخریب محیط‌زیست و تغییر در ساختار فیزیکی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی شهرها، پیش بینی و مدل سازی الگوهای گسترش و تغییرات فیزیکی شهرها طی بازه‌های زمانی مختلف می تواند در راستای دست‌یابی به توسعه پایدار شهری و فراهم کردن اطلاعات جامع برای مدیران و برنامه ریزان شهری از اهمیتی بسزا برخوردار باشد. لذا، این مطالعه با هدف شبیه سازی روند گسترش شهر گچساران با استفاده از مدل سلول های خودکار (ca) برای سال 2044 میلادی با در نظر گرفتن روند توسعه شهر طی سال‌های 1972 تا 2015 انجام یافت.روش بررسی: در این پژوهش توصیفی، با استفاده از تصاویر ماهواره لندست و سنجنده‌های mss 1972،tm 1986، etm+ 1999 و oli 2015 نقشه ها و روند تغییرات کاربری اراضی طی دوره‌های زمانی مورد مطالعه استخراج شد.یافته‌ها: نتایج بیان‌گر رشد فزاینده کاربری شهری طی زمان به‌ویژه در نیمه شمالی شهر و کاهش کاربری طبیعی و بوم‌شناختی و به‌ویژه اراضی کشاورزی و مرتعی بود. همچنین مشخص شد که روند گسترش و توسعه شهر گچساران در طی دوره 1972 تا 2015 از الگویی مناسب تبعیت نکرده و از این‌رو به‌ویژه در قسمت غربی رشد ناموزون شهر نمایان است. از طرفی مطابق پیش‌بینی خروجی مدل، در سال 2044، در حدود %70 وسعت منطقه مورد مطالعه را کاربری شهری به خود اختصاص خواهد داد.بحث و نتیجه‌گیری: با استناد به یافته‌های پژوهش می‌توان اذعان داشت که مدل سلول های خودکار از دقت قابل قبول برای پیش‌بینی و شبیه‌سازی روند توسعه شهری برخوردار است و می‌تواند به‌طور موثر برای مطالعه پویایی شهری و به‌ویژه در شهرهایی با رشد سریع مورد استفاده قرار گیرد.

Simulation of the Spatial Pattern of Land Use Change in the City of Gachsaran Using Cellular Automata Model

Background and Objective: Simulation of land-use change is very useful for governmental plans and policies. A number of models including system models, Markov chains, the CLUES-S and the SLEUTH have been developed for the simulation of land-use change. Among them, cellular automata (CA) modeling is widely applied to simulate complicated dynamic systems. In this regard, information on land use and also land cover and possibilities for their optimal use is essential for the selection, planning and implementation of land use schemes to meet the increasing demands for basic human needs and welfare.Therefore, this study was conducted to forecasting and modeling of urban development of city of Gachsaran using a CA Model for 2044.Method: In this descriptive study, the land use mapping, a predominantly cloud-free image of Landsat Multispectral Scanner (MSS, 1972), Landsat Thematic Mapper (TM, 1986), Landsat Enhanced Thematic Mapper (ETM+, 1999), and Operational Land Imager (OLI, 2015) were used to the modeling of land-use changes of the study area between the periods 1972 to 2015, and also to the simulation of land-use changes of city of Gachsaran in 2044.Findings: Based on the results obtained, the increasing growth of urban use over time, particularly in the northern part of the city, and the decline in natural and ecological land use, especially agricultural land were observed. Also, the results clearly suggest that the development process of the city of Gachsaran during the recent years did not follow a proper pattern and, especially the unbalanced growth could be observed in the western part of the city. On the other hand, according to the forecasting of model output, in 2044 about 70% of the extent of the study area, will be dedicated to urban use.Discussion and Conclusion: In general, it can be admitted that the CA model has a high ability in simulating the urban development process and can effectively be used to study the urban dynamic, especially in rapidly growing cities.