رتبه‌بندی مناطق حفاظت شده استان همدان بر اساس معیارهای حفاظتی

زمینه و هدف : مناطق حفاظت شده، پهنه های گسترده با ارزش حفاظتی زیاد هستند که با هدف حفظ و بازسازی رویشگاه های گیاهی و زیستگاه های جانوری انتخاب می شوند. به منظور مدیریت موثر مناطق حفاظت شده، نیاز به بررسی این مناطق با توجه به معیارهای حفاظتی است.روش بررسی: در این مطالعه مناطق تحت حفاظت استان همدان با توجه به معیارهای حفاظتی تعریف شده برای حفاظت و با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی ارزیابی شدند. یک ساختار سلسله مراتبی برای هر یک از مناطق طراحی شد. نظر تعدادی از کارشناسان محیط طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست استان و استادان دانشگاه با استفاده از پرسش نامه ای شامل ماتریس مقایسات زوجی، جمع آوری و بر اساس آن وزن معیارها برای مناطق مختلف، بدست آمد، سپس با توجه به ضریب اهمیت به دست آمده برای معیارهای حفاظتی، مناطق حفاظت شده ی استان رتبه بندی گردید.یافته ها: با توجه به امتیاز نهایی مربوط به هریک از مناطق حفاظت شده،مشخص شد که مناطق حفاظت شده خانگرمز (0.378)، آلموبلاغ (0.250) و ملوسان (0.161) دارای اولویت بیشتری برای حفاظت هستند.بحث و نتیجه گیری: تعیین وزن نسبی معیارهای مختلف  نشان داد که زیر معیارهای مربوط به معیاز زیستگاه دارای اهمیت بیشتری برای رتبه‌بندی مناطق حفاظت شده بر اساس معیارهای حفاظتی هستند که لازم است برای برنامه ریزی های حفاظتی، این معیارها به درستی مورد بررسی قرار گیرد. روش مورد استفاده در این مطالعه می تواند به عنوان یک بانک اطلاعاتی برای کارشناسان حفاظت، مدیران و برنامه ریزان مناطق حفاظت شده سودمند واقع شود.

Ranking of Protected Areas of the Hamedan Province based on Conservation Criteria

Protected areas are extensive land with high conservation value that are selected with the aimed of preserving and restoring of vegetation sites and animals’ habitats.In order to effectiveness management of protected areas, we need to consider this area based on conservation criteria. In this study of protected area of the Hamedan province were evaluated regards to introduced conservation criteria for protection and using Analytical Hierarchy Process. A hierarchical structure was designed for each of the areas. The opinion of a number of experts of natural environment sector of Province Environmental Protection Administration and university professors were collected using a questionnaire including pairwise comparison matrix, and based on it, the weight of the criteria for different regions, was obtained. Then with regard to the obtained importance coefficient for conservation criteria protected areas of this province were ranked. The results showed that Khangormaz, Almobelagh and Malosan protected areas, are more important to protect. The method used in this study can be usful as a database for protection experts, managers and planners of protected areas.