ارزیابی ترجیحات بصری و زیبایی‌شناختی کاربران از منظر پارک‌‌های شهری (مطالعه موردی: پارک شهری صیاد شیرازی بیرجند)

زمینه و هدف: در حال حاضر استفاده از پارک‌های شهری به دلیل افزایش روزافزون جمعیت، سبک زندگی آپارتمان نشینی و فاصله گرفتن فضای کالبدی شهرها از محیط‌های طبیعی، بیش از گذشته مورد توجه شهروندان قرار گرفته است. پارک‌های شهری به عنوان بخشی از زیر ساخت‌های طبیعی و مولفه‌های موثر در سیمای شهر، محل ارتباط انسان شهرنشین و طبیعت هستند و بدون شک می‌توان منظر را به عنوان یکی از مولفه‌های تاثیرگذار در میزان جذابیت، هویت و پایداری آنها دانست. مطالعه ارزیابی ترجیحات مردمی از کیفیت بصری منظر می‌تواند نقشی حیاتی در شناسایی منظر‌های موجود با ارزش بصری مختلف در راستای حفاظت و ساماندهی وضع موجود در پارک‌های شهری داشته باشد. این پژوهش سعی بر آن دارد تا بر اساس رویکرد ترجیحات مردمی به ارزیابی بصری منظر پارک شهری صیاد شیرازی بیرجند بپردازد.روش بررسی: در این پژوهش بر اساس کاربری‌ها و مشابهت فضاها و فعالیت‌ها کل فضای پارک به 2 پهنه تفرجی و خدماتی رفاهی دسته بندی شد. سپس 8 عکس از هر پهنه (در مجموع 16 عکس) با در نظر گرفتن شاخص های بصری چون پیچیدگی، پیوستگی، تصویرپذیری و آشفتگی که توصیف کننده ویژگی‌های بصری منظر و نظریه‌‌های مرتبط با ترجیح و تجربه منظر هستند، انتخاب گردید. برای تعیین معیار‌هایی که استفاده‌کنندگان در ارزیابی زیبایی یا نازیبایی کیفیت بصری منظر مد‌نظر قرار می‌دهند ضمن تهیه پرسشنامه و مصاحبه (از میان 100 کاربر به عنوان نمونه آماری محاسبه شده بر اساس مدل کوکران)، از تکنیک‌ طبقه‌بندی کیفیت (q sort) استفاده شده است.یافته ها: مطالعه حاضر نشان می‌دهد که پهنه‌ی تفرجی با میانگین امتیاز 0.601 به منزله‌ی پهنه‌ی مطلوب (دارای بیشترین مناظر مطلوب) و پهنه‌ی خدماتیرفاهی با میانگین امتیاز 0.248 به منزله‌ی پهنه‌ی نامطلوب (دارای کمترین مناظر مطلوب) از لحاظ کیفیت بصری از سوی استفاده‌کنندگان انتخاب شدند.بحث و نتیجه گیری: از دیدگاه کاربران کمبود فضای سبز و همچنین عدم ایجاد هماهنگی بین الگوهای طراحی کاشت موجود با ساختار طبیعی سایت در پهنه خدماتی –رفاهی، نقش مهمی را در کاهش کیفیت بصری منظر در این پهنه ایفا می کند.

Evaluation of Visual and Aesthetic Preferences of Landscape in Urban Parks Based on Public Preferences(A Case study of Sayad-e-Shirazi Park in Birjand)

Education is one of the institutions that can be the basis of the environmental behaviors. Human thought must be developed in such a way as to take into account environmental factors, and this requires the development of education in the field of environmental philosophy. The present study aimed to study the effects of teaching philosophy for Children on environmental behavior, in seventhgrade high school students in Karaj, Iran. This study was applied in terms of its approach and used a quasiexperimental method for data gathering; it also used a pretestposttest design and included a control group. The population consisted of seventhgrade high school students in District 4 of Karaj; convenient sample included sixty students who were randomly assigned to control and experimental groups, each consisting of 30 subjects/students. The tool for gathering data was the questionnaire whose face and content validity was confirmed by past studies and a survey from 18 specialists; its reliability was determined to be 0.86 via Cronbach’s alpha coefficient. The questions were analyzed using methods of statistical description and inference, and mean, percentage, and ANCOVA were analyzed via SPSS22 (P0.05). There results indicated that teaching philosophy had a significant, positive effect on environmental behavior. According to the results, it can be affirmed that positive effects of teaching philosophy in high schools shows the children access to variables which indicate their attachment to all animate and inanimate entities on the earth and their awareness of protecting the environment.