محیط ‌زیست در نگرش جامعه‌شناختی امیل دورکیم

طی سال‌های اخیر، محیط ‌زیست و مسایل و مشکلات مرتبط با آن توجه علوم مختلف را به خود جلب نموده است. تعداد تحقیقات جامعه‌شناسی و روان‌شناسی در این زمینه نشان‌دهنده توجه محققان علوم انسانی به محیط‌ زیست می‌باشد. بااین‌حال جامعه‌شناسی محیط ‌زیست به‌عنوان شاخه‌ای از رشته‌ی جامعه‌شناسی، بسیار دیر، پا به عرصه نهاد. عده‌ای دلیل این امر را در اندیشه‌های پیش‌روان علوم‌اجتماعی جست‌وجو  نموده‌اند و بر همین اساس انگشت اتهام را به سمت آن‌ها نشانه رفته‌اند. یکی از این عالمان اجتماعی که مسئول عدم‌توجه جامعه‌شناسی به محیط‌زیست شناخته‌شده، دورکیم، جامعه‌شناس فرانسوی می‌باشد. در این مطالعه تلاش شده است ضمن بررسی مساله محیط‌ زیست در اندیشه‌های دورکیم، به این سوال پاسخ داده شود که اندیشه‌های وی چه نقشی در ورود دیرهنگام محیط‌ زیست به جامعه‌شناسی داشته است. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که تعریف مفهوم واقعیات اجتماعی در تفکر دورکیمی و دیدگاه ضد تقلیل‌گرای او، از مهم‌ترین عوامل نادیده گرفته شدن تاثیرات متغیرهای محیطی بر جامعه بوده است. هم‌چنین بر اساس نتایج این مطالعه، بااین‌که دیدگاه دورکیم، تاثیرات نسبتاً گسترده‌ای بر جریان اصلی جامعه‌شناسی داشته است، از جامعیتی که منتقدین او ادعا کرده‌اند، برخوردار نبوده و مرزبندی دورکیم با متغیرهای محیطی، پس از او در موارد بسیاری از بین رفته است.

Environment in the Emile Durkheim’s Sociological Perspective

In recent years, the environment and arising challenges have attracted the attention ofvarious sciences.Number of sociology/psychological research in this field demonstrates this scholar’s attention to the environment. However, environmental sociology as a branch of sociology discipline was established too late. Some sought the reason in the leading Social Scientists pioneer’s thoughts and accordingly condemned them. One of these social scientists known responsible for the lack of attention to environment is Durkheim, the French leading sociologist. In this study, we tried to examine the concept of environment in the Durkheim thoughts and answer to the question that how his thoughts resulted in the late entering of environment to the sociology. The results of this study suggest that the notion of social realities and antireductionist view of Durkheim mind are influential important factors ignoring the effects of environmental variables on society. In addition, according to the result of this study, even though, the impact of Durkheim’s view on mainstream of sociology has been relatively wide, but the inclusiveness of these thoughts was to doubt and Durkheim boundaries with environmental variables, after him have been gone in many cases.