واسنجی تابش دریافتی سطح زمین در پهنه شمال‌شرق ایران

تابش خورشیدی رسیده به سطح زمین (rs)، در بسیاری از زمینه‌های مهندسی کشاورزی، آبیاری و هیدرولوژی کاربرد گسترده‌ای دارد و به این دلیل روش‌های مختلفی برای تخمین آن ارایه شده است که معادله آنگستروم – پرسکات یکی از مهم‌ترین معادلات موجود در این زمینه است. این معادله دارای ضرایب تجربی است که برای هر موقعیت متفاوت می‌باشند. به دلیل اهمیت rs، روش‌های مختلفی برای تخمین آن توسعه داده شد. پژوهش حاضر با استفاده از داده‌های میانگین روزانه ساعت آفتابی ایستگاه‌های سینوپتیک وابسته به اداره کل هواشناسی کشور در گستره خراسان‌شمالی، خراسان‌رضوی و خراستان جنوبی، طی بازه‌ی 2016-1988 به برآورد تابش رسیده به سطح زمین پرداخته است. جهت برآورد تابش خورشیدی در سطح زمین از روش انگستروم_ پرسکات بهره گرفته شد. در این پژوهش با استفاده از روش فرر ضرایب a و b محاسبه و سپس در معادله آنگسترم جایگذاری گردید، در نهایت با استفاده از مدل درون‌یابی کریجینگ نقشه‌های هم‌ارزش تابش گستره مورد مطالعه ترسیم و تحلیل گردید. نتایج این پژوهش نشان داد که مناطق جنوب، جنوب شرق منطقه مورد مطالعه، به‌خصوص ایستگاه نهبندان پتانسیل دریافت تابش خورشیدی، بیش‌تری دارند. کمینه مقادیر تابش دریافتی ماهانه‌ی در ماه‌های آذر و دی در شمال و شمال‌غرب منطقه مورد مطالعه قرار دارد، که به ترتیب مقادیر 7.36، 7.98 مگاژول بر متر مربع می‌باشد. بیشینه مقدار تابش دریافتی، در ماه تیر با مقدار 30.24 مگاژول بر مترمربع اتفاق می‌افتد و مناطق جنوب و جنوب‌شرق تا مرکز پهنه به‌خصوص ایستگاه نهبندان و به ترتیب فصول تابستان و بهار از نظر دریافت تابش خورشیدی، پتانسیل بیش‌‌تری دارند